IV,10. De
beato
iohanne
baptista
1
2
1. Post angelos celebrat ecclesia festum precursoris domini, quia "inter natos mulierum non surrexit maior iohanne baptista
a
". Duplicem autem festiuitatem facit ei ecclesia, natiuitatis et decollationis
A
.
2.
Natiuitatis, quia sicut beata uirgo sanctificata fuit in utero, ita et ipse
B
, quod probatur per illud, quod dicitur: " impleta
3
est spiritu sancto elisabeth
b
", de |
spiritu
4
pueri. Et "exultauit
c
infans
in
gaudio
5
in
utero
6
meo". Alia causa est, quia
dominus
dicit
7
de eo: "et
multi in natiuitate eius gaudebunt
d
C
". Tercia causa est, quia primus annunciauit gaudia eterna. Vnde dicitur lucifer
D
et turtur. Vnde in canticis: "uox turturis audita est in terra nostra
e
8
". Iob xxxuiii
9
: "numquid produces luciferum, in
10
tempore suo
f
E
?"
3.
Habet
autem
11
uigiliam, quia principalis causa, quare festa sanctorum colimus, est, ut imitemur eos. Ipse uero
12
fuit
13
mirabilis abstinentie, unde in hoc debemus imitari eum
F
.
4. Et quia atulit nouum tempus et dictus
14
est lucifer, sicut dictum est, ideo habet missam in mane
G
et missam aliam sicut alii sancti
H
, uel quia fuit martir et precursor domini
15
.
5. Vnde prima est unius martiris, unde introitus est: "iustus ut palma florebit
g
". De ipso prophetauit ysaias et ieremias. Ieremias
16
ipso actu, quia similis fuit, et ysaias: "audite insule et
attendite
populi
17
h
" et cetera, sicut habetur in epistola.
6. Et ibidem sequitur
18
introitus: "de
uentre matris mee uocauit me dominus
19
et posuit os meum, ut gladium acutum
i
" et cetera. Gladius acutus est gladius predicatoris
20
, quia abscindit superflua
j
. "Posuit me sicut
21
sagittam electam
k
". Sagitta electa est predicator, qui facit, quod
22
docet. Sagitta acuta fuit beatus iohannes, cum dixit tercio
23
matei: "genimina uiperarum, quis docebit nos fugere a uentura ira
l
?"
7. Responsorium: "priusquam
te
formarem
m
" et cetera
I
. Omnia alia patent.
8.
Festum
24
uero decollationis celebrat ecclesia, quia pro ueritate mortuus est
J
, sicut de machabeis, de septem
25
fratribus, qui pro lege domini mortui sunt, quia noluerunt comedere
carnem
suillam
n
. Multo fortius ergo, qui passus est pro ueritate, festum debet
habere
26
, sed non tantum
27
, quantum est
28
festum natiuitatis, quia
29
descendit ad inferos
K
.
Lesarten
1
baptista: corr
P1
2
De
beato
iohanne
baptista: de sancto iohanne baptista (man rec)
P2
; de festis beati iohannis baptiste cxui in margine inferiori
T
3
impleta: et ante add
P2, T
4
spiritu: scilicet add
P2
5
infans
in
gaudio: in gaudio infans P2
6
in
gaudio
in
utero: om
T
7
dicit: diciticit P1
8
nostra: et add
P2, T
9
xxxuiii: xxix P1
; xxxix P2, T
10
in: P2, T, Dur
; et P1
11
autem: P2, T
;
om
P1
12
uero: P2, T
; autem P1
13
fuit: ante est mirabilis et P1
14
dictus: deus T
15
domini: om
P2, T
16
Ieremias: P2, T, Dur
;
om
P1
17
et
attendite
populi: om
P2, T
18
sequitur: e sequitus corr
T
19
dominus: nomine meo add
P2, T
20
predicatoris: predicationis P2, T
21
sicut: quasi P2, T
22
quod: et T
23
tercio: om
P2, T
24
Festum: de festo decollationis
24
in margine
P1
25
septem: ** add
T
26
debet
habere: habere debet P2, T
27
tantum: T
; in P1, P2
; tamen P2
28
est: corr
P1
29
quia: eo quod P2, T
Quellen
a
inter ... baptista: Matth 11,11
b
impleta ... elisabeth: Luc 1,41
c
impleta ...exultauit: Luc 1,44
d
et
multi ... gaudebunt: Luc 1,14
e
uox ... nostra: Cant 2,12
f
numquid ... suo: Iob 38,32
g
iustus ... florebit: AMS 118a (Hesbert, p 132sq: B K S); Ps 92,13
h
audite ... populi: Is 49,1
i
de
uentre ... acutum: AMS 119 (Hesbert, p 134sq: R B C K S); Is 49,1
j
Gladius ... superflua: cf Hieronymus, In Matthaeum I,3,10 (CCSL 77, p 18)
k
Posuit ... electam: AMS 119 (Hesbert, p 134sq: R B C K S); Is 49,1
l
genimina ... ira: Matth 3,7
m
priusquam
te
formarem: AMS 119 (Hesbert, p 134sq); Ier 1,5
n
comedere
carnem
suillam: cf Is 65,4; cf Is 66,17
Rezeption
A
quia ... decollationis: Durandus, Rationale VII,xiv,1,3-5 (CCCM 140B, p 54)
B
quia ... ipse: Durandus, Rationale VII,xiv,1,13sq (CCCM 140B, p 55)
C
quia
dominus ... gaudebunt: Durandus, Rationale VII,xiv,1,6-8 (CCCM 140B, p 55sq)
D
Natiuitatis ... lucifer: Iacobus de Voragine, Legenda aurea, cap 81, 121-125 (ed Maggioni I,547): "... secundum magistrum Guillelmum Autissiodorensem ..."
E
quia ... suo: Durandus, Rationale VII,xiv,1,14-17 (CCCM 140B, p 55)
F
Habet ... eum: redigit Durandus, Rationale VII,xiv,4,47sq (CCCM 140B, p 56)
G
atulit ... mane: Durandus, Rationale VII,xiv,2,19sq (CCCM 140B, p 55)
H
missam ... sancti: Durandus, Rationale VII,xiv,3,27 (CCCM 140B, p 55)
I
uel ... cetera: Durandus, Rationale VII,xiv,3,29-41 (CCCM 140B, p 55)
J
Festum ... est: Durandus, Rationale VII,xxvi,1,3sq (CCCM 140B, p 75)
K
sed ... inferos: redigit Durandus, Rationale VII,xxvi,1,4sq (CCCM 140B, p 75)