Tract. IV, Cap. 10

Inhaltsverzeichnis | Volltext

Blättern:

<< | < |

| > | >>

IV,10. De beato iohanne baptista 1   2

1. Post angelos celebrat ecclesia festum precursoris domini, quia "inter natos mulierum non surrexit maior iohanne baptista a ". Duplicem autem festiuitatem facit ei ecclesia, natiuitatis et decollationis A .

2. Natiuitatis, quia sicut beata uirgo sanctificata fuit in utero, ita et ipse B , quod probatur per illud, quod dicitur: " impleta 3 est spiritu sancto elisabeth b ", de | spiritu 4 pueri. Et "exultauit c infans in gaudio 5 in utero 6 meo". Alia causa est, quia dominus dicit 7 de eo: "et multi in natiuitate eius gaudebunt d   C ". Tercia causa est, quia primus annunciauit gaudia eterna. Vnde dicitur lucifer D et turtur. Vnde in canticis: "uox turturis audita est in terra nostra e   8 ". Iob xxxuiii 9 : "numquid produces luciferum, in 10 tempore suo f   E ?"

3. Habet autem 11 uigiliam, quia principalis causa, quare festa sanctorum colimus, est, ut imitemur eos. Ipse uero 12 fuit 13 mirabilis abstinentie, unde in hoc debemus imitari eum F .

4. Et quia atulit nouum tempus et dictus 14 est lucifer, sicut dictum est, ideo habet missam in mane G et missam aliam sicut alii sancti H , uel quia fuit martir et precursor domini 15 .

5. Vnde prima est unius martiris, unde introitus est: "iustus ut palma florebit g ". De ipso prophetauit ysaias et ieremias. Ieremias 16 ipso actu, quia similis fuit, et ysaias: "audite insule et attendite populi 17   h " et cetera, sicut habetur in epistola.

6. Et ibidem sequitur 18 introitus: "de uentre matris mee uocauit me dominus 19 et posuit os meum, ut gladium acutum i " et cetera. Gladius acutus est gladius predicatoris 20 , quia abscindit superflua j . "Posuit me sicut 21 sagittam electam k ". Sagitta electa est predicator, qui facit, quod 22 docet. Sagitta acuta fuit beatus iohannes, cum dixit tercio 23 matei: "genimina uiperarum, quis docebit nos fugere a uentura ira l ?"

7. Responsorium: "priusquam te formarem m " et cetera I . Omnia alia patent.

8. Festum 24 uero decollationis celebrat ecclesia, quia pro ueritate mortuus est J , sicut de machabeis, de septem 25 fratribus, qui pro lege domini mortui sunt, quia noluerunt comedere carnem suillam n . Multo fortius ergo, qui passus est pro ueritate, festum debet habere 26 , sed non tantum 27 , quantum est 28 festum natiuitatis, quia 29 descendit ad inferos K   .

Lesarten
1 baptista: corr P1
2 De beato iohanne baptista: de sancto iohanne baptista (man rec) P2 ; de festis beati iohannis baptiste cxui in margine inferiori T
3 impleta: et ante add P2, T
4 spiritu: scilicet add P2
5 infans in gaudio: in gaudio infans P2
6 in gaudio in utero: om T
7 dicit: diciticit P1
8 nostra: et add P2, T
9 xxxuiii: xxix P1 ; xxxix P2, T
10 in: P2, T, Dur ; et P1
11 autem: P2, T ; om P1
12 uero: P2, T ; autem P1
13 fuit: ante est mirabilis et P1
14 dictus: deus T
15 domini: om P2, T
16 Ieremias: P2, T, Dur ; om P1
17 et attendite populi: om P2, T
18 sequitur: e sequitus corr T
19 dominus: nomine meo add P2, T
20 predicatoris: predicationis P2, T
21 sicut: quasi P2, T
22 quod: et T
23 tercio: om P2, T
24 Festum: de festo decollationis 24 in margine P1
25 septem: ** add T
26 debet habere: habere debet P2, T
27 tantum: T ; in P1, P2 ; tamen P2
28 est: corr P1
29 quia: eo quod P2, T

Quellen
a inter ... baptista: Matth 11,11
b impleta ... elisabeth: Luc 1,41
c impleta ...exultauit: Luc 1,44
d et multi ... gaudebunt: Luc 1,14
e uox ... nostra: Cant 2,12
f numquid ... suo: Iob 38,32
g iustus ... florebit: AMS 118a (Hesbert, p 132sq: B K S); Ps 92,13
h audite ... populi: Is 49,1
i de uentre ... acutum: AMS 119 (Hesbert, p 134sq: R B C K S); Is 49,1
j Gladius ... superflua: cf Hieronymus, In Matthaeum I,3,10 (CCSL 77, p 18)
k Posuit ... electam: AMS 119 (Hesbert, p 134sq: R B C K S); Is 49,1
l genimina ... ira: Matth 3,7
m priusquam te formarem: AMS 119 (Hesbert, p 134sq); Ier 1,5
n comedere carnem suillam: cf Is 65,4; cf Is 66,17

Rezeption
A quia ... decollationis: Durandus, Rationale VII,xiv,1,3-5 (CCCM 140B, p 54)
B quia ... ipse: Durandus, Rationale VII,xiv,1,13sq (CCCM 140B, p 55)
C quia dominus ... gaudebunt: Durandus, Rationale VII,xiv,1,6-8 (CCCM 140B, p 55sq)
D Natiuitatis ... lucifer: Iacobus de Voragine, Legenda aurea, cap 81, 121-125 (ed Maggioni I,547): "... secundum magistrum Guillelmum Autissiodorensem ..."
E quia ... suo: Durandus, Rationale VII,xiv,1,14-17 (CCCM 140B, p 55)
F Habet ... eum: redigit Durandus, Rationale VII,xiv,4,47sq (CCCM 140B, p 56)
G atulit ... mane: Durandus, Rationale VII,xiv,2,19sq (CCCM 140B, p 55)
H missam ... sancti: Durandus, Rationale VII,xiv,3,27 (CCCM 140B, p 55)
I uel ... cetera: Durandus, Rationale VII,xiv,3,29-41 (CCCM 140B, p 55)
J Festum ... est: Durandus, Rationale VII,xxvi,1,3sq (CCCM 140B, p 75)
K sed ... inferos: redigit Durandus, Rationale VII,xxvi,1,4sq (CCCM 140B, p 75)

Zitiervorschlag: Guillelmus Autissiodorensis, Summa de officiis ecclesiasticis, tract. IV, cap. 10, hrsg. v. Franz Fischer, Köln 2007-2013, guillelmus.uni-koeln.de/tcrit/tcrit_t4c10

Vergleichsstellen

Transkription P1

>> Folio anzeigen

>> Volltext anzeigen

Cambrai-Fassung

>> Kapitel anzeigen

>> Volltext anzeigen

Handschriftenseiten (Abb.)

B 77v, 78r
Br 295r
C 93v, 94r
D 74r, 74v
G 144v
M 61r
O 149r
P1 73v, 74r
P2 128v, 129r
S 94r, 94v
T 222r
Tr 108v, 109r