Guillelmi Autissiodorensis Summa de officiis ecclesiasticis edita a Francisco Halieuta

Paris, BnF, Ms. lat. 14145, fol. 41va

Quid est iubil^us sequit ^ur pneuma siue iubil^us / Est autem iubil^us exultatio mentis
habita de eternis que ne ^c omnino taceri potes ^t ne ^c plene expr ⁱmi. et
expressio hui ^us exultationis dicitur iubilus siue pneuma et
fit per unam litteram in fine antiphone. ad expr ⁱmendum quod lau^s
5dei ineffabilis est et incomprehensibilis. / Q uedam tamen ecclesi ^e non di-
cunt sed meli^us est ut dicat^ur. Qu ⁱa scr ⁱptum est Beat^us populus
qu ⁱ scit iubilationem. p^ost hymnum erg^o sequit ^ur psalmodia
ut dictum est per qu ^am signific^ant^ur bona opera. Q ue diuidit ^ur in tr ^es
noct^urnos. Sed prenotandum est quod noct^urnale officium cantat^ur
10ab ecclesi ^a propter tres causas. / P r ⁱma est quia de nocte interfecta
sunt prim ^ogenita egipti. sed prim ^ogenita israel saluata sunt.
vt erg^o dominus prim ^ogenita nostra nobis seruet .idest. hereditatem
regni celestis quam adqu ⁱsiuit nobis primogenit^us dei fili^us
ideo cantam^us ei officium noct^urnale ne sim^us sicut esau
15qu ⁱ pro edulio lenticule rufe perdidit prim ^ogenita sua.
cu ⁱ assimilant^ur mali qu ⁱ ius prim ^ogenit^ure sue .idest. hereditatem
celestem amittunt pro uana delectatione mundi. / S ecunda
ratio est quia fili^us dei natus fuit de nocte vⁿ de sapientie .xviii.
dum medium silentium tenerent omnia et nox in suo cursu
20medium iter perageret omnipotens. sermo. tuus. domine. idest. fili^us tu^us a regalibus. sedibus.
uenit. et ideo ut gr ^ati sim^us natiuita ^ti ipsi^us laudam^us eum de noc-
te. / tercia ratio est ut noctes delictorum nostrorum illuminent^ur.
Q uare dicunt ^ur .ix. psalmi Diuidunt^ur igⁱ tur
noct^urni .idest. psalmi noct^urnales in tres noct^urnos ut
25dictum est ut notet ^ur tr ⁱplex ordo fidelium .scilicet. ante legem sub
lege et sub gratia. omnes enim adstabim^us ante tr ⁱbunal
iudicis et nos qu ⁱ uiuim^us qu ⁱ residui sum^us non preueniemus. eos. qu ⁱ dormierunt.
.i. ad tessalonicos .iiii. vt notet ^ur quod per laudem dei fideles
cui ^usque temporis ad eternam peruenient laudem. Jn dieb^us autem domini-
30cis in quib^us non est aliquod festum in prim ^o noct^urno dicuntur .xii.
psalmi et tres antiphone. vna erg^o antiphona Respondet .iiii^or. psalmis.
vt notet ^ur quod qu ⁱlibet habens fidem tr ⁱnita^tis .iiii^or. uⁱ rtutib^us qu ^a -
drat^us est. quia ciuitas est in quadr ^o posita. sicut habet ^ur apocalipsis penultimo.
Jtem per duodenarium numerum patriarcharum tempus et prophetarum
35signific^at^ur. per ternarium tempus noue legis uel apostolorum qu ⁱ fidem
trinitatis predicauerunt. / P^ost psalmodiam sequnt^ur lec-
tiones de lectionib^us. quare dicunt ^ur . est autem lectio doc-
tr ⁱna quia docend^us est omnis homo ut omnia opera sua ad deum
retorqueat. Solet autem antiqu ⁱt^us tercia lectio esse de
40tr ⁱnitate. quia tr ⁱnitatem uolebant docere sed mod ^o omnib^us
innotuit. et ideo non fit it ^a. / Jtem in festis sanctorum canit
ecclesi ^a .ix. psalmos et .ix. lectiones ad notandum quod per
merita sanctorum perueniem^us ad societatem .ix. ordinum
angelorum. / Jtem quando non est aliquod festum dici ^t ecclesi ^a .xii^cim. psalmos
45 Quod d icunt ^ur .xii^cim. psalmi inperfestiß dieb^us binos et binos vt notet ^ur caritas que ad min^us inter
duos reperit^ur. Sex antiphone que dicuntur inter illos .xii^cim.
psalmos signific^ant perfectionem operum. quia senari^us numerus perfectus

Paris, BnF, Ms. lat. 14145, fol. 41vb

est. / P ^ost antiphonam dicitur uersiculus alta uoce ut excitent^ur pigr ⁱ. Mul-
ti enim sunt pigr ⁱ ad intelligen ^dum diuina et ad laudandum deum. Cum
enim deberent intendere eis que dicuntur cogitant de uanis
de qu ⁱb^us conquerit ^ur dominus per osee .ix. effraym qu ^a si auis aduolauit.
5effraym .idest. ille qui debet fructificare de eternis ub ⁱ de-
beret ponere nidum suum aduolat ad uana qu ^a si auis in
aera. et per uersiculum alte inchoatum exhortant^ur ad hoc ut
reuertant^ur ad cor et ut dominice orationi intendant que sequit ^ur
uersiculum. / Jnde etiam dicitur uersiculus a uerto uertis monens ut
10homines se uertant a uanis ad spiritualia. antequ ^a m autem dicant^ur
lectiones per quas habem^us doctr ⁱnam· dicitur pater noster ad significan ^dum
quod qu ⁱ indiget sapientia et intellectu doctr ⁱne postulet
eam a domino qu ⁱ dat omnib^us affluenter et non impro perat sicut dici ^t beatus
iacob^us. / et in silentio dicitur ad notan ^dum quod oratio poti ^us habet effica-
15ciam in deuotione cordis qu ^a m in clamore oris. / Finita
oratione dominica .idest. pater noster petit lector benedictionem a pres-
bitero nominat eum domnum quia sol^us deus dominus. vⁿ de ipse presbiter
non a se dat benedictionem sed a deo petit dari dicens
Benedictionem perpetuam tr ⁱbuat nobis pater etern^us. / Jn fi-
20ne autem lectionis dicit lector. tu autem domine miserere nostri
et non domne quia ad deum dirigit sermonem qu ⁱ est uer^us dominus.
/ Jtem psalmos dicim ^us stantes vt notet ^ur quod stantes in bonis operib^us
uincim^us. dum enim populus israel pugnaret cum amalech
qu ^a mdiu man^us moyses eleuabat uincebat. sed quando di-
25mi ^ttebat uincebat^ur. eleuatio igⁱ tur nostra eleuationem men -
tis signific^at. / Lectiones uero sedendo audim^us quia doctr ⁱnam
sedendo et qu ⁱescendo recipim^us. vⁿ de ecclesiastic ^us sapientiam scr ⁱbe in tempore
uacuitatis. / p^ost lectiones sequit ^ur responsorium in qu ^o notat ^ur quod Respondere de-
bem^us doctr ⁱne per bona opera ne cum seruo pigro qui
30abscondit pecuniam domini sui mi ^ttam^ur in tenebras ex-
teriores et ad pigr ⁱtiam remouendam que sepe se ingerit
sequit ^ur uersiculus statim p^ost responsorium ^uersiculus qu ⁱ dicitur a uerto uertis ut exci-
tet pigros ut uertant se ad deum. et recantat^ur responsorium
imperfecte vt notet ^ur quod si non in monte saluare nos pos-
35sum^us saltem in segor saluem^ur .idest. in statu perfectionis.
Monachi dicunt quare monachi dicunt .xii. lectio ^nes et .xii^cim. psalmos
.xii^cim. lectiones et .xii^cim. psalmos ut per bona opera et per bonam
doctr ⁱnam deueniant ad societatem .xii^cim. apostolorum et .xii^cim.
prophetarum. vⁿ de apocalipsis. vidi .xx .iiii^or. seniores stantes
40ante tronum et cetera. híì signific^ant .xii. apostolos et .xii. prophetas
/ vel potes ^t dic ⁱ quod hoc faciunt monachi ut plenariam exi-
beant seruitutem. vⁿ de apostol ^us. Sine intermissione orate.
Jn nocte uero sunt .xii^cim. hore quib^us .xii^cim. lectiones pos-
sum^us coaptare. / p^ost omnes lectiones et Responsoria dicitur uer -
45siculus a sacerdote uoce demissa. / vt notet ^ur quod non
ualet clamor oris nis ⁱ adsit clamor cordis. licet
enim moyses ad deum ^non clamaret ore dixit tamen ei domin ^us
Zitiervorschlag: Guillelmus Autissiodorensis, Summa de officiis ecclesiasticis, transcr. P1 (Paris, Bibliothèque Nationale, Ms. lat. 14145), fol. 41v. Ed. Franz Fischer, online (2007-2013): guillelmus.uni-koeln.de/tp1/tp1_41v