III,88. In
uigilia
pentecostes
1
1.
Sequitur de uigilia pentecostes, in qua celebratur baptisma sicut in uigilia pasche, quia iste
2
due festiuitates sunt maiores et magis
3
necessarie inter omnes. In uigilia enim pasce celebratur baptismus
4
, quia nichil
5
nobis
6
nasci profuit, nisi redimi profuisset, et
7
redimi nichil profuit, nisi paraclitus
8
mitteretur. Et ideo in uigilia pentecostes celebratur baptisma
A
.
2.
Et
leguntur lectiones eadem ratione, qua in uigilia pasche, ut instruantur baptizandi
B
. Et est prima lectio: "locutus est dominus ad abraham
a
".
3. Sed quid pertinet modo dicere de immolatione ysaac? Magis pertinet
9
ad uigiliam pasche.
4. Solutio: dicitur propter promissionem, que est ibi: "multiplicabo semen tuum sicut stellas celi
b
10
". Baptizati
11
sunt
stelle
12
. Et fit eis promissio, cum dicitur: "in
semine
13
tuo benedicentur omnes gentes
c
". Hoc tantum conuenit baptizatis, qui sunt unum
semen
14
, id est ueri filii abrahe.
5. Alia lectio est: "apprehendent
septem
mulieres
d
" et cetera, per quas significantur septem dona spiritus sancti
e
, que dantur in baptismo. Alia patent.
6. Postea fit processio ad fontes sicut in uigilia pasche. Et cantatur missa sine introitu
15
, quia ecclesia non habens adhuc spiritum
sanctum ad minus in tanta plenitudine expectat eum in crastino, qui est principium et finis omnis boni. In uigilia uero pasce cantatur missa sine introitu
16
C
, quia recessit pastor noster.
7.
Postmodum sequitur epistola de actibus apostolorum, in qua habetur, quod paulus baptizabat baptizatos a iohanne, quando in spiritum non credebant
f
, sicut illos, qui dixerunt: "sed neque si spiritus sanctus est, audiuimus
g
".
8. Postmodum sequitur unum
17
alleluia: "confitemini
h
" in gratiarum actionem pro baptizatis
D
.
9.
Sed
18
quare sequitur tractus, cum spiritus sanctus faciat
omnia
19
20
leuia
i
? Hoc est propter baptizatos, qui multos tractus miseriarum passuri sunt, si uixerint.
10.
Postmodum
21
sequitur euangelium de promissione spiritus sancti: "si diligitis me, mandata mea seruate
j
22
E
".
Lesarten
1
In
uigilia
pentecostes: om
P2
; *** add
man rec in marg
T
2
iste: om
T
3
magis: P2, T, Dur
;
om
P1
4
baptismus: om
T
5
nichil: in die ascensionis domini fit processio sollenpnis fiunt enim processiones tres in ecclesia in die purificationis quia anna et symeon fecerunt processionem domino et receperunt eum in tenplo in ramis palmarum propter pueros qui cantabant osanna in excelsis ingrediente domino in sanctam ciuitatem et cum gaudio et processione eum receperunt tercia sollenpnis processio in die ascensionis fit precepit enim dominus discipulis suis ut prol cat cat cat (= cap. 86,1-3) cancellauit man rec, ante nobis nasci add
T
6
nobis: nobis add
T
7
et: item P2, T
8
paraclitus: P2, T
; paragelitus P1
9
pertinet: pertineret T
10
celi: et add
T
11
Baptizati: enim add
T
12
Baptizati
sunt
stelle: om
P2
13
semine: ante bene expunxit
T
14
unum
semen: semen uerum P2
; uerum semen Dur
15
introitu: incipit add
T
16
quia ... introitu: ( sanctum om)
P2, T
;
om
P1
17
unum: ex vna corr
T
18
Sed: queritur add
P2
19
omnia: om
T
20
faciat
omnia: omnia faciat P2
21
Postmodum: P2, T, Dur
; post P1
22
seruate: et cetera add
P2, T
Quellen
a
locutus ... abraham: Gen 22,1
b
multiplicabo ... celi: Gen 22,17
c
in ... gentes: Gen 22,18
d
apprehendent
septem
mulieres: Is 4,1
e
lectio ... sancti: Sicardus Cremonensis, Mitrale VII,10 (CCCM 228, p 586,54sq; PL 213,376)
f
in ... credebant: Decretum Gratiani II, causa 1, quaestio 1, cap 26 (Friedberg I,376)
g
sed ... audiuimus: Act 19,2
h
confitemini: AMS 105 (Hesbert, p 124sq)
i
omnia faciat ... leuia: cf Augustinus, Sermo 70 (Rursum de verbis Evangelii Matth 11,28-30), cap. 3 (PL 38,444, l. 21sq)
j
si ... seruate: Ioh 14,16
Rezeption
A
Sequitur ... baptisma: Durandus, Rationale VI,cvi,1,3-10 (CCCM 140A, p 516)
B
Et
leguntur ... baptizandi: cf Durandus, Rationale VI,cvi,3,51-53 (CCCM 140A, p 516)
C
Et ... introitu: Durandus, Rationale VI,cvi,5sq,108-120 (CCCM 140A, p 518)
D
Postmodum ... baptizatis: Durandus, Rationale VI,cvi,8,127-132 (CCCM 140A, p 518)
E
Sed ... seruate: Durandus, Rationale VI,cvi,9,137-141 (CCCM 140A, p 518sq)