III,76. Quinta
feria
1
1.
Quinta
2
feria est de conuersione gentium per christi passionem et resurrectionem. Vnde introitus est: "uictricem manum tuam laudauerunt pariter christiani, quia sapientia aperuit os mutorum
3
a
". Vnde ysaie xxxu: "tunc
saliet
4
sicut ceruus
5
claudus et aperientur
6
lingue mutorum
b
", quoniam
7
ille demones eiciebat
8
, qui faciebant homines
9
mutos. Lucas
10
: "erat
ihesus eiciens demonium, et illud erat mutum
c
".
2. In epistola significatur conuersio ista gentium, scilicet
11
unde ibi
habetur
12
de eunucho, qui | conuersus est
13
a philippo
d
, qui interpretatur os lampadis uel
14
os illuminans
e
. Quandoque
15
per scripturarum inspectionem
16
conuertitur
17
homo, quandoque per
predicationem
18
ut gentiles, qui significantur per eunuchum, quandoque uero per inspirationem conuertitur
19
a
domino
20
, unde habetur in euangelio, quod apparuit marie magdalene
f
.
3. Quia uero per conuersionem gentium factus est christus
lapis
angularis
21
, in uersu responsorii habetur: "lapidem, quem reprobauerunt
g
22
".
4. Et quia hoc fit per penitenciam, sequitur alleluia: "in die resurrectionis mee, dicit dominus, precedam uos
23
in galileam
h
", id est
24
in transmigratione de uiciis ad uirtutes
25
.
5.
Euangelium
est de apparitione domini marie magdalene
26
in specie peregrini
i
. Peregrinus enim est dominus
27
homini, quamdiu
28
est in peccato.
6. In offertorio similiter promittitur
29
illa
terra
30
31
.
7. In communione
32
uero ad laudandum
33
inuitamur.
8. Et fit statio ad apostolos, quia
34
in philippo, qui interpretatur os lampadis
j
, intelliguntur omnes apostoli, per quorum predicationem
35
conuersio
36
gentium facta est
A
.
Lesarten
1
Quinta
feria: om
P2, T
2
Quinta: iuinta (!) littera initialis falsa
P2
3
mutorum: mutum P2, T
4
saliet: faciet P2
5
ceruus: ceruuus (!) T
6
aperientur: ex apparientur corr
P2
7
quoniam: quando T
8
eiciebat: eciebat P1
9
homines: omnes P2
10
Lucas: luce P2, T
11
scilicet: om
P2, T
12
ibi
habetur: habeturur (!) ibi P2
; habetur ibi T
13
est: qui add
P2
14
uel: om
T
15
Quandoque: quando P2
16
inspectionem: uel predicationem P2, T, Dur
17
conuertitur: conuertitur add
T
18
per
predicationem: enim scilicet P2, T
19
per ... conuertitur: P2, T, Dur
; conuertitur homo per inspirationem P1
20
a
domino: ad dominum Dur
21
christus
lapis
angularis: lapis angularis christus T
22
reprobauerunt: et cetera add
P2, T
23
uos: illos P2
24
id est: om
P2
25
uirtutes: e uirtutem corr
T
26
est ... magdalene: domini marie magdalene est de apparitione T
27
dominus: deus P2, T
28
quamdiu: quam diu P1
29
promittitur: in add
P2
30
terra: e tercia corr
P2
31
illa
terra: conuertentibus uera beatitudo Dur
32
communione: postcommunione P2, T
33
laudandum: deum add
P2
34
quia: qui P2
35
predicationem: ss (infra conuersationem ill)
T
36
conuersio: conuersatio T
Quellen
a
uictricem ... mutorum: AMS 84 (Hesbert, p 104sq: B C K S)
b
tunc ... mutorum: Is 35,6
c
erat
ihesus ... mutum: Luc 11,14
d
ibi ... philippo: Act 8,36-38
e
philippo ... illuminans: Hieronymus, Liber de interpretatione hebraeorum nominum, Luc litt F (CCSL 72, p 140)
f
apparuit ... magdalene: Ioh 20,14sq
g
lapidem ... reprobauerunt: CAO 6251 (Hesbert 4, p 63); Ps 117,22sq; Matth 21,42
h
in ... galileam: PM 8, p 123; Montpellier, Bibliothèque de l'École de Médécine, Cod H 159 (Antiphonale tonale missarum saeculi XI; cf Durandus, Apparatus fontium); cf CAO 3222 (Hesbert 3, p 271); Matth 26,32
i
Euangelium ... peregrini: Ioh 20,16
j
philippo ... lampadis: Hieronymus, Liber de interpretatione hebraeorum nominum, Luc litt F (CCSL 72, p 140)
Rezeption
A
Quinta ... est: Durandus, Rationale VI,xciii,1-3,3-33 (CCCM 140A, p 484sq)