III,68. 〈Quod luget ecclesia tribus diebus〉
1. Antequam dicatur de quinta feria, prenotandum est, quod ecclesia luget tribus diebus, quia tot fuit dominus in sepulcro
A
.
2. Quare
celebrantur
tenebre
1
. Et tenebras
celebrat
2
, id est matutinas
3
in tenebris, quia in luctu et merore
B
.
3. Quia uero in illa nocte, que precedit resurrexionem, iminet resurrectio et non potest esse ecclesia in arctissimo merore
4
, antecedit una die.
4. Quare silet ecclesia principia
horarum
5
.
Et in illis tribus diebus silet principia horarum et fines, quia "recessit
pastor
bonus
a
", sicut habetur in uno responsorio, qui est finis et principium, et summus sacerdos
est
6
C
.
5. Quare non dicitur gloria patri
7
.
Et
gloria patri non dicitur, quia ibi
8
abscondita
est
9
fortitudo et gloria ipsius
D
.
6.
Nec
dicitur
10
"iube, domine
11
", nec "tu autem, domine
12
" et
cetera
13
, quia recessit sacerdos, qui debet benedicere et misereri
E
b
.
7. Et incipit nocturnale officium: "zelus
domus
tue
14
c
" et cetera
15
, id est amor uehemens ecclesie fuit causa, quare passus
sum
F
. Et sunt omnes antiphone et
16
responsoria de | passione et compassione
G
.
8.
Tres
prime lectiones sumuntur
17
de ieremia
18
, qui deflet captiuitatem
19
populi sui, non solum babilonicam, sed etiam romanam, quam incurrerunt propter passionem domini. Et ideo dicuntur lamentabiliter in persona sanctorum de iudeis, qui deflent casum gentis
sue
H
.
9.
Tres
20
alie sunt de alicuius
expositione
21
psalmi de
passione
22
.
10. Tres ultime de epistola prima ad corinthios: "conuenientibus uobis in unum
d
", ubi
23
ostendit apostolus, quomodo
24
debet sumi cena domini
I
.
11. Ad ultimum cantatur kirieleyson cum uersibus de planctu mortis
25
domini ad significandum planctum mulierum
J
.
12. Et extinguntur
duodecim
26
candele, quia siluerunt apostoli et
27
extincta est
28
fides in ipsis
29
K
et in
aliis
30
, quia
31
etiam alii de discipulis domini recesserunt a fide.
13.
Et
silent
etiam
campane
32
tribus diebus
33
sinodochice, sicut synodochice fuit
34
dominus tribus diebus in sepulcro, quia tunc siluerunt apostoli et alii
predicatores
35
. Per sonitum
36
campanarum significatur sonitus predicationis, de quo dicitur: "in omnem terram exiuit sonus eorum
e
L
".
14. Post tenebras aduenit lux, que significat resurrectionem et fidem post infidelitatem.
Lesarten
1
Quare
celebrantur
tenebre: om
P2, T
2
celebrat: colebat P2, T
3
matutinas: e matutinis corr
T
4
ecclesia ... merore: in arctissimo merore ecclesia P2, T
5
Quare ... horarum: om
P2, T
6
est: om
P2, T
7
Quare ... patri: om
P2, T
8
ibi: ss
T
9
ibi
abscondita
est: abscondita est ibi P2
10
dicitur: dicetur T
11
domine: benedicere add
P2
12
domine: miserere ii (!) add
P2
; miserere nostri add
T
13
et
cetera: om
P2, T
14
tue: commedit me P2, T
15
cetera: om
P2, T
16
et: ss
T
17
sumuntur: om
P2, T
18
ieremia: trenis ieremie P2, T, Dur
19
captiuitatem: captiuitatem add
T
20
alie: autem P2, (corr)
T
21
alicuius
expositione: expositione alicuius P2, T
22
de
passione: om
P2
23
ubi: ut P2
24
quomodo: quoniam P2
25
mortis: om
T
26
duodecim: xiii P2, T
27
et: om
P2
28
est: tunc add
P2
29
ipsis: apostolis P2
30
in
aliis: plures in aliquibus P2, T
31
quia: et P2
32
campane: carmine P2
33
etiam ... diebus: e campane tribus diebus etiam corr
T
34
fuit: siue P2
35
Et
alii
predicatores: predicatores apostoli et alii P2, T
36
sonitum: enim add
P2, T
Quellen
a
recessit
pastor
bonus: cf CAO 7509 (Hesbert 4, p 375): ' Recessit pastor noster '
b
Et ... misereri: cf Praepositinus, Tractatus de officiis I,220sq (ed Corbett, p 118sq)
c
zelus
domus
tue: CAO 5516 (Hesbert 3, p 550)
d
conuenientibus ... unum: 1 Cor 11,20
e
in ... eorum: Ps 18,5
Rezeption
A
prenotandum ... sepulcro: Durandus, Rationale VI,lxxii,1,3sq (CCCM 140A, p 335)
B
tenebras ... merore: redigit Durandus, Rationale VI,lxxii,2,33-35 (CCCM 140A, p 336)
C
principia ... sacerdos
est: redigit Durandus, Rationale VI,lxxii,6,85-89 (CCCM 140A, p 337)
D
Et
gloria ... ipsius: Durandus, Rationale VI,lxxii,6,95sq (CCCM 140A, p 338)
E
Nec
dicitur ... misereri: Durandus, Rationale VI,lxxii,10,137-139 (CCCM 140A, p 339)
F
incipit ... passus
sum: Durandus, Rationale VI,lxxii,8,121-123 (CCCM 140A, p 338)
G
sunt ... compassione: Durandus, Rationale VI,lxxii,10,152 (CCCM 140A, p 339)
H
Tres
prime ... gentis
sue: Durandus, Rationale VI,lxxii,11,168-172 (CCCM 140A, p 340)
I
Tres ... domini: Durandus, Rationale VI,lxxii,11,177-180 (CCCM 140A, p 340)
J
kirieleyson ... mulierum: cf Durandus, Rationale VI,lxxii,27,351-360 (CCCM 140A, p 344)
K
extinguntur ... ipsis: Durandus, Rationale VI,lxxii,20,282sq (CCCM 140A, p 343)
L
silent ... eorum: Durandus, Rationale VI,lxxii,3,45 (CCCM 140A, p 336); cf Durandus, Rationale VI,lxxii,1,3-7 (CCCM 140A, p 335)