Tractatus I, Caput 9

De completorio

Post officium uespertinum sequitur completorium, quod est officium de gaudiis eternis et pace eterna et est officium perfectorum et exercitatorum in laudibus diuinis. Incipit autem sic: Conuerte nos deus et cetera, quia quantumcumque perfecti sumus, semper debemus nos reputare incipientes, unde ecclesiasticus xuiii^o circa principium: Cum consummauerit homo tunc incipit. Vnde apostolus ad philippenses iii^o post medium: Quotquot perfecti sumus, ad ipsum senceamus, scilicet nos esse imperfectos.

Cantat autem iiii^or psalmos ecclesia, ut dimittantur ei peccata corporis, constat enim corpus ex iiii^or elementis, uel ut dimittantur ei peccata, que contraxit in iiii^or partes animi. Et sicut dictum est, officium illud est perfectorum et exercitatorum in laudibus dei, unde cantatur primo iste psalmus: Cum inuocarem exaudiuit et cetera. Eorum enim, qui habent dilatatam caritatem per tribulationes, est cantare istud officium. Quia tamen illi misericordiam indigent, subiungitur Miserere mei et exaudi orationem meam. Postmodum exprobrant eis, qui respiciunt in uanitates et insanias falsas, ut in psalmo xxxix Expectans: Vsquequo graui corde et cetera. In fine subiungitur de pace et requie eterna: In pace in id ipsum et cetera. Postmodum sequitur iste psalmus: In te domine speraui, in quo habetur de spe, per quam peruenitur ad pacem eternam. Tercio loco dicitur psalmus, in quo liberamur a quadruplici temptatione: Occulta et leui, occulta et graui, aperta et leui, aperta et graui. Quarto loco dicitur psalmus, in quo excitamur ad benedicendum et laudandum deum.

Cur in completorio capitulum sequitur hymnum

Post psalmos et antiphonam sequitur ymnus ante capitulum ad significandum, quod perfecti et exercitati in laudibus diuinis parati sunt laudare deum ante omnem exortationem. Quia tamen utilis est, non est dimittendum capitulum. Postmodum cantatur uersus alta uoce: Custodi nos domine, ad excitandum pigros ad audiendum promissiones, que sunt in cantico symeonis, quod habetur luce ii circa medium, que sunt due: Prima de pace eterna in primo uerso, secunda de primo aduentu in aliis uersibus. Postmodum sequntur preces, que muniunt nos contra fantasmata noctis. De nocte enim insidiatur diabolus, quia latro est; unde lucas x^o post medium: Homo quidam descencendebat a ierusalem in iericho et incidit latrones. Et dicitur oratio dominica et simbolum fidei sicut in prima, et preterea aliis duabus de causis dicitur simbolum fidei in completorio: Prima est, quia fides fugat fantasmata noctis. Secunda est, ut, si contingit aliquem mori in sompno, per confessionem fidei saluetur. Fit autem generalis confessio, ut remittantur peccata diei, sicut in prima, ut remittan|tur peccata noctis. In fine sequitur oratio Et benedicamus domino, sicut dictum est in aliis. Et quia semper est eadem intentio ecclesie, in completorio non uariatur officium istud, unde antiphona super psalmos eadem est.

fol. 133va

Questio

Vnde posset queri ab eis, qui uariant antiphonam in prima, quare uariant in prima, cum non uarient in completorio.