Guillelmi Autissiodorensis Summa de officiis ecclesiasticis edita a Francisco Halieuta

Paris, BnF, Ms. lat. 14145, fol. 50va

profuit nis ⁱ appareret. / de tr ⁱplici autem apparitione sollempnizat
ecclesi ^a et ideo tr ⁱpliciter nominat^ur epiphania .scilicet. theophania bethphania
epiphania dicitur qu ^antum ad illam apparitionem que facta est per ste-
llam magis. qui dicuntur magi a magnitudine scientie
5per astr ^onomiam enim cognouerunt quod stella illa non
erat ex constitutis a pr ⁱncipio. sed illa de qu ^a balaam
magister su^us prophetauit numeri xxiiii. oriet^ur stella
ex iacob et consurget uⁱ rga de israel et ideo moti sunt
ut ductu illi^us stelle uenirent in bethleem
10ut adorarent regem natum quem eis prophetauit ba-
laam. vnde epiphania dicitur ab epi quod est supr ^a et pha-
nos quod est apparitio quia de sursum fuit illa ap-
paritio de celo. obtulerunt autem domino tr ⁱa munera
die .xiii. a natiuitate aurum th^us et mirram
15 et per aurum confessi sunt ei^us regnum. aurum enim solet
dari regib^us in tr ⁱbutum. per th^us sacerdocium. ipse enim
fuit rex et sacerdos secundum ordinem melchise-
dech. per mirram confessi sunt ipsum esse uerum hominem
mortalem. Allegorice· per hec tres partes philo-
20sophie sign ⁱficam^us natur ^alem moralem rationalem qu ^as
debem^us offerre deo. per mirram moralem que uerme^ß
abigit carnis mundicia medicina. per aurum caritas per
thus humilitas. hec sunt per que deo et angelis fim^us similes
que deus uult sibi offerri a nobis in bethleem que
25interpretat ^ur dom^us panis .idest. in ecclesi ^a ub ⁱ est panis angelorum
questio alibi non. Solet autem queri qu ^omod ^o tam cito uenerunt. et
dicit ysidor^us quod ante natiuitatem stella apparuit
ut possent ibi esse in tempore oportuno. Jeronim ^us uero dicit
quod uenerunt in dromedaríìs qu ⁱ uelocissime cur-
30runt. vⁿ de dicunt^ur a dromos quod est curs^us et ares quod est
uⁱ rt^us. / Secunda apparitio fuit in baptismo eadem die
annis multis reuolutis .xiii. die .xxx. anni. vⁿ de
lucas et ipse ihesuc erat incipiens qu ^a si annorum .xxx^ta.
et ideo dicitur theophania a theos quod est deuß et phanos
35quod est apparitio. quia ibi tota trinitas apparuit
pater in uoce. fili^us in carne. spirituc in columba. et dixit
pater. ipsum audite. quasi dicat. ego sum testis· quod hⁱ c est ille
qui promissus est in lege deuteronomii .xviii. ubi dicit
moyses. prophetam de gente tua et de fratrib^us tuis su-
40scitabit tib ⁱ ipsum audies tamqu ^a m me. et cetera. et post.
Qu ⁱ autem uerba ei^us que loquet^ur in nomine meo audire no-
luerit· ego ultor existam. / Tercia apparitio fuit
eadem die anno reuoluto quando manifestauit se esse
deum per mutationem aque in uinum. hoc fuit pr ⁱmum mi-
45raculum apertum quod fecit deus. uel pr ⁱmum quod fecit in
cana galilee. et ideo dicitur bethphania a beth quod
est dom^us et phanos quod est apparitio. quia ista apparitio
facta fuit in domo in nuptíìs. de hiß tr ⁱb^us appari-
tionib^us· est sollempnitas in die ista. de manifesta-
50tione in nuptíìs fit tamen mentio in illa antiphona
occ^urrunt magi in fine et ex aqu ^a facto uino letant^ur

Paris, BnF, Ms. lat. 14145, fol. 50vb

conuiue alleluia. de baptismo in tr ⁱb^us pr ⁱmis Responsoríìs. primu ^m est ho-
die in iordane et cetera. omnia alia sunt de apparitione
que facta fuit magis. / Qu ⁱa enim non posset ecclesia perfecte
de tr ⁱb^us sollempnizare in una die. de illa plene ex-
5sequit ^ur. et de alíìs aliqu ⁱd admiscet ut notet quod tres
fuerunt in illa die apparitiones. ne ^c dicitur in illa die
inuitatorium propter tres causas / pr ⁱma est quia ecclesi ^a ostendit
quod ecclesi ^a de gentib^us in primicijs suis uenit ad dominum
non uocata per predicationem aliqu ^am. sed sola stella
10duce ut sic incutiat^ur erubescentia eis qu ⁱ non cre-
dunt et qui tarde credunt cum multos habeant predica-
tores. / Secunda causa est ne uideam^ur imitari herodem
in inuitatione fraudulenta cum dixit magis.
Jte et interrogate diligenter et cetera. ideo supersedet ecclesi ^a
15hodie ab inuitatorio sicut in die parasceues ab
aue et a pacis osculo ne uideam^ur imitari iudam
qu ⁱ osculo tradidit dicens aue rabi. / Tercia causa est quia
ipsa eos nos inuitat .scilicet. stella per qu ^a m sign ⁱficat^ur fides
que ducit nos ad domum et que illuminat nos in nocte hui ^us
20seculi. et licet non dicat^ur inuitatorium tamen psalm^us dicitur
inuitatori^us. venite exultem^us domino . et dicitur in tercio
noct^urno. et vii. loco ad ostendendum quod in tercio tempori^ß
gratie .scilicet. sufficienter inuitata est ecclesi ^a. de gentib^us. nulluß
potes ^t se excusare quia in omnem terram exiuit son^us. et quia
25tercio tempore gratie data est uniformis gratia in pleni-
tudine. legunt^ur autem lectiones de ysaia. quia loquit ^ur -
qu ⁱt^ur de natiuitate domini de qua siue de cui ^us appa-
ritione est festum istud. / p^ost lectiones et Responso-
30ria cantat^ur genealogia xpisti de luca in festo
hoc. et in natiuitate domini tantum dicitur genealogia.
quia sicut dictum est hoc festum de natiuitate est
et ib ⁱ habet^ur de natiuitate domini. / notandum quod matheus
enumerat generationem illam incipiens ab abra-
35ham descendendo usque ad ioseph uirum marie
de qu ^a nat^us est et cetera. ostendens per hoc quod a summo ce-
lo fuit egressio ei^us. similiter ysaie .xi. dona spirituc sancti
ultimo ponens timorem dicens. et requ ⁱescet
super eum spirituc sapientie et cetera. et ad ultimum dicit repleuit
40eum spirituc timoris domini. / sed lucas ascendendo quia
p^ost baptismum eam enumerat. ne ^c sistit etiam in abraham
sed usque in adam. et demum procedit per gradus sic qu ⁱ
fuit eli qu ⁱ fuit et cetera. ostendens quod a baptismo iter est
ad deum. quia per qu ^osdam gr ^ad^us uⁱ rtutum qu ⁱ significant^ur
45per patres gradatim ordinatos et tangit filios
secundum legem non secundum nat^uram sic qu ⁱ fuit nathan. qu ⁱ
fuit dauid. fili^us adoptiu^us. / omnia Responsoria sunt de
apparitione que facta est magis officium misse de
eodem est. vⁿ de intr ^oit^us talis est. ecce aduenit . et hoc
50dicit ecclesi ^a qu ^a si alludens oblationib^us regum per h^oc aduerbi-
um demonstrandi ecce ostendens manife-
stam apparitionem filij dei
Zitiervorschlag: Guillelmus Autissiodorensis, Summa de officiis ecclesiasticis, transcr. P1 (Paris, Bibliothèque Nationale, Ms. lat. 14145), fol. 50v. Ed. Franz Fischer, online (2007-2013): guillelmus.uni-koeln.de/tp1/tp1_50v