Tract. III, Cap. 116

Inhaltsverzeichnis | Volltext

Blättern:

<< | < |

| > | >>

III,116. Vicesima dominica 1

1. Vicesima dominica incipit ecclesia legere 2 ezechielem et danielem et duodecim prophetas 3 et cantat de ysaia et 4 ieremia et daniele. Non legitur 5 de ysaia et ieremia, quia in aliis temporibus plenius leguntur. De ysaia enim legitur in aduentu, de ieremia in passione domini 6   A . Incipit ergo ecclesia legere 7 de ezechiele 8 in principio nouembris B .

2. Quia uero ezechiel uidit templum celeste, in quo fient nuptie eterne a , habetur in euangelio de illis nuptiis: "simile est regnum celorum 9 homini regi, qui fecit nuptias 10 . Et misit hora cene seruos suos 11 dicere inuitatis dicens 12 : tauri mei occisi sunt et altilia, et omnia parata sunt. Venite ad nuptias. Illi uero contempserunt uenire b ", iudei contempserunt. " Quosdam 13 de seruis contumeliis 14 affectis 15 occiderunt 16   c ". "Et misit tunc seruos dicens: ite 17 ad exitus uiarum et uocate 18 omnes. Et implete sunt nuptie discumbentium. Et inuenit rex quendam non habentem uestem nuptialem et dixit ei: amice, quomodo huc intrasti non habens uestem nuptialem 19 ? Et tradidit eum ministris suis, ut prohicerent eum 20 in 21 tenebras exteriores d   22 ". Ad ultimum dicitur: "multi 23 sunt uocati, pauci uero electi e ".

3. Hoc autem in 24 iudicio, quo dominus eos 25 , qui contempserunt uenire 26 ad nuptias, amouit 27 a nuptiis et omnes uocauit, et gaudet 28 ecclesia in introitu: "omnia, que 29 fecisti, domine, in uero iudicio fecisti f ".

4. In epistola monet nos apostolus, ut 30 caute ambulemus ad nupcias 31 , quia si sine ueste nuptiali proiciemur in tenebras exteriores: "uidete, ut caute ambuletis g ", et dissuadet a contrario: "et nolite inebriari 32 uino, in quo est luxuria h ", non sitis in nuptiis diaboli, "sed impleamini spiritu sancto i ".

5. Sed quia cibum 33 illarum nuptiarum non potest dare nisi solus deus, sequitur resposorium: "oculi omnium in te sperant, domine, et tu das escam 34   j ", id est 35 cibum eternarum nuptiarum 36 , "in tempore oportuno k ".

6. Et quia de nuptiis illis non potest comedere, qui est in peccato mortali, sequitur 37 alleluia: "de profundis l ", de peccato, "clamaui ad te 38 , domine m ", ut me eruas a peccato. Et ita potero 39 interesse nuptiis 40 .

7. In offertorio ostenditur, quid sit interesse 41 nuptiis illis 42   43 , scilicet habere memoriam de eternis: "super flumina babilonis n ", id est super delicias mundi, "illic sedimus et fleuimus, dum recordaremur tui 44 , syon 45   o ", id est: tui, o 46 ecclesia triumphans.

8. In communione petit, ut detur ei interesse illis nuptiis: "memor esto uerbi tui p   47 ", quasi dicat 48   49 : quia promisisti. Qui enim promittit 50 et non dat, uidetur oblitus esse C .

9. In matutino 51 officio | primum responsorium est de ysaia: "uidi dominum sedentem super solium excelsum q ". Vidit enim ysaias, quomodo tronus 52 dei 53 sunt angeli et sancti in ecclesia triumphante et in militante 54   55 . De 56 primo tono est 57 , quia uidit illum, qui est "primus et nouissimus r   D ".

10. Questio 58 . Queritur autem, quare legit ecclesia 59 prophetas post librum machabeorum, cum preponantur in biblia.

11. Solutio 60 . Ad quod dicimus, quod biblia preponit 61 omnes libros exemplares eo, quod magis 62 monent 63 exempla 64 quam doctrina, preter librum machabeorum, quem ultimo ponit 65 propter perfectam iusticiam et propter tempus, quia ultimo tempore fuerunt. Ecclesia uero legit ultimo librum ezechielis, quia in eo agitur de templo celesti s , in quo est consummatio et finis omnium. Duodecim uero prophetas legit propter fundamentum fidei, quod semper necessarium est, quantumcumque sit perfectus homo 66   E .

Lesarten
1 Vicesima dominica: om P2, T
2 legere: prophetas add P2, T
3 et duodecim prophetas: xii prophetas et danielem P2, T
4 et: om T
5 legitur: autem add P2, T
6 domini: om P2
7 legere: P2, T, Dur ; om P1
8 ezechiele: ante ** ill T
9 celorum: om P2
10 nuptias: filio suo add P2, T
11 hora ... suos: seruos suos hora cene P2, T
12 dicens: om P2, T
13 contempserunt: secundum ante add T
14 contumeliis: contumelii P2
15 affectis: afflictos P2, T
16 occiderunt: interfecerunt P2, T
17 dicens ite: P2, T, Dur ; suos P1
18 et uocate: P2, T, Dur ; uocare P1
19 non ... nuptialem: uestem nuptialem non habens P2
20 eum: illum P2
21 in: P2, T, Dur ; om P1
22 exteriores: et cetera add P2, T
23 multi: autem add P2, T
24 Hoc autem in: huic autem P2
25 eos: ante q exp T
26 uenire: uenires T
27 amouit: P2, T, Dur ; amoue P1
28 et gaudet: cumgaudet P2 ; congaudet T
29 que: P2, Dur ; om P1, T
30 ut: uersus T
31 nupcias: has add P2, T
32 inebriari: corr T
33 cibum: ante s exp P2
34 escam: illorum add P2
35 id est: om P2, T
36 eternarum nuptiarum: nuptiarum eternarum P2, (e nupriarum illorum corr; eternarum in margine) T
37 sequitur: sequruitur P1
38 te: ss P1
39 potero: peto Dur
40 nuptiis: P2, T, Dur ; om P1
41 In ... interesse: P2, T ; om P1
42 illis: om P2
43 nuptiis illis: illis nuptiis T
44 tui: om T
45 tui syon: e syon tui corr P2
46 o: tu add P2
47 tui: et cetera add P2, T
48 dicat: diceret P2
49 dicat: da add P2
50 promittit: promisit P2, T
51 matutino: matutinali P2, T, Dur
52 tronus: ante angelus exp T
53 tronus dei: e dei tronus corr T
54 militante: militatante P1
55 triumphante et in militante: e militante et in triumphante corr T
56 De: om P2, T
57 est: om P2, T
58 Questio: om P2, T
59 legit ecclesia: legit ecclesia T
60 Solutio: om P2, T
61 preponit: corr P1
62 magis: om T
63 monent: T, P2 ; moueant P1 ; mouent Dur
64 exempla: corr T
65 ponit: et add P2, T
66 sit perfectus homo: sit homo perfectus P2 ; perfectus homo sit T

Quellen
a ezechiel ... eterne: cf Ez 40,5-44,4
b simile ... uenire: Matth 22,2-5
c Quosdam ... occiderunt: Matth 22,6
d Et misit ... exteriores: Matth 22,9-13
e multi ... electi: Matth 22,14
f omnia ... fecisti: AMS 195 (Hesbert, p 194sq: R B K S); Dan 3,31
g uidete ... ambuletis: Eph 5,15
h et nolite ... luxuria: Eph 5,18
i sed ... sancto: Eph 5,18
j oculi ... escam: AMS 196a (Hesbert, p 194: M); Ps 144,15
k in tempore oportuno: AMS 196a (Hesbert, p 194: M); Ps 144,15
l de profundis: AMS 199a (Hesbert, p 199: C K)
m clamaui ad te domine: AMS 199a (Hesbert, p 199: C K)
n super flumina babilonis: AMS 195 (Hesbert, p 194sq: R B K S); Ps 136,1
o illic ... syon: AMS 195 (Hesbert, p 194sq: R B K S); Ps 136,1
p memor ... tui: AMS 195 (Hesbert, p 194sq: R B K S); Ps 118,49
q uidi ... excelsum: CAO 7875 (Hesbert 4, p 460); Is 6,1
r primus et nouissimus: Apoc 1,17
s librum ... celesti: cf Ez 40,5-44,4

Rezeption
A Vicesima ... domini: Durandus, Rationale VI,cxxxvii,1,3-7 (CCCM 140A, p 573)
B Incipit ... nouembris: Durandus, Rationale VI,cxxxvii,1,19 (CCCM 140A, p 573)
C Quia ... esse: Durandus, Rationale VI,cxxxvii,1sq,25-61 (CCCM 140A, p 573sq)
D In matutino ... nouissimus: Durandus, Rationale VI,cxxxvii,1,20-24 (CCCM 140A, p 573)
E Queritur ... homo: Durandus, Rationale VI,cxxxvii,1,8-17 (CCCM 140A, p 573)

Zitiervorschlag: Guillelmus Autissiodorensis, Summa de officiis ecclesiasticis, tract. III, cap. 116, hrsg. v. Franz Fischer, Köln 2007-2013, guillelmus.uni-koeln.de/tcrit/tcrit_t3c116

Vergleichsstellen

Transkription P1

>> Folio anzeigen

>> Volltext anzeigen

Cambrai-Fassung

>> Kapitel anzeigen

>> Volltext anzeigen

Handschriftenseiten (Abb.)

B 71v, 72r, 72v
Br 293v
C 91v, 92r
D 68v, 69r, 69v
G 142r, 142v
M 57r, 57v
O 148r
P1 71v
P2 125v, 126r
S 90r, 90v
T 219r, 219v
Tr 105v, 106r