Paris, BnF, Ms. lat. 14145, fol. 73ra
extr a corp us nescio deus scit dicit Jeronim us . Aug us tin ustamen dicit quod in corpore. et tunc cantat ur liber canticorum qu i est
de amorib us . quia enim manens in carne maiorem
habuit carita tem qu a m aliqu a alia creat ur a manens in carne.
5excepto xpisto. non dico de angelis. quia qu i minor
est in regno celorum maior est iohanne baptista et beata ui r -
gine· ideo meruit ascendere super angelos. / Alij ascen -
dunt ad equ alitatem angelorum. / Jn carne enim preter car-
nem uiuere non terrena uita est sed celestis. et competit
10estiuo tempori quia per calorem ignis carita tis ascendit et
legit ur epistola de libro ecclesiasti ci. sapientie .scilicet. Jn omnib us requ iem
quesiui. / Jn omnib us etiam quesiuit ipsa uitam eternam et ideo ha-
buit quod perfectorum est. et qu i creauit me requ ieuit in ta-
bernaculo meo .idest. in corpore meo in utero meo. et quia in
15tabernaculo beate ui rginis requ ieuit dominus ideo dedit
ei tabernaculum suum .scilicet. celum et sicut ipsa fecit domino
tronum grandem in terra vn de ipsa dicit Magnifi-
cat anima mea dominum. et .iiii. regum .x. tronum fecit
sibi rex salomon de ebore gr andem· et ita fecit ei
20dominus grandem tronum in celo quando exaltauit eam
super omnes angelos. / legit ur evangeliu m de martha et mari a
quod non uidet ur pertinere. sed bene pertinet secundum allegori-
am. Jntrauit ihesuc in qu oddam castellum in beatam ui rgi-
nem que dicitur castellum quia est terribilis demonib us . dicit
25diminutiue castellum propter humilitatem. qu oddam
propter singularitatem. quia ne c pr imam similem uisa est
nec habere sequentem. et martha recepit eum in
domum suam .idest. actiua diligentissime enim
nutr iuit puerum suum et tulit in egiptum. et pr ius
30se probauit ministerio helisabeth in actiua. Ma-
ria etiam fuit .idest. contemplatiua. vn de in evangeli o habet ur . Mari a autem
conseruabat omnia uerba hec conferens in corde suo.
due autem sorores sign ificant actiuam et contemplati-
uam que plene fuerunt in beata ui rgine per quas ipsa sub-
35limiter honorabiliter delectabiliter in se xpistum
recepit. de natiuitate beate ui rginis.
Quarta sollempnitas est de natiuitate eius
quonia m mundo nata est sicut ea que sanctificata fuit
in utero ut dicitur in psalmo. Sanctificauit tabernac ulum
40 suum altissim us . de conceptione enim ei us non faciunt
festum multe ecclesi e. quia concepta fuit in peccato origi-
nali. Sed nobis uidet ur quod sicut celebrat ur de mor-
te sanctorum non propter mortem sed quia tunc recepti sunt
in nuptijs eternis similiter potest celebrari festum de
45 conceptione non **q quia sit concepta in peccato. sed
quia concepta est mater domini. / Jn festo igi tur natiuitatis
legit ur genealogia saluatoris immo ipsi us beate
ui rginis quia de eadem genealogia erant. sed debent
legi cantica canticorum sicut fit in qu ib us dam ecclesijs quia
50magis pertinent ad festum assumptionis. Fiunt
Paris, BnF, Ms. lat. 14145, fol. 73rb
ergo .iiiior. festiuitates de beata ui rgine secundum .iiiior.benedictiones. que in ei us salutatione continent ur .
/ Prima est Aue maria gratia plena que compe-
tit pr ime festiuitati .scilicet. adnunciationi. quando
5eam angelus salutauit et de spiritu sancto concepit. fa-
cta plena gratia. / Secunda benedictio est dominus tecum
que secunde festiuitati competit .scilicet. assumptioni. quia
tunc fuit cum domino .scilicet. cum filio suo ut est dominus. ante
enim non uiderat eum. it a manifeste dominum. / tercia be-
10nedictio competit natiuitati .scilicet. benedicta tu
in mulierib us . quia tunc nata fuit in utero et ideo dic-
ta est castrum quoddam propter firmitatem sicut supr a dic-
tum est. quia numquam demones castrum istud fre-
gerunt. / Quarta benedictio quarte festiuitati
15 competit .scilicet. benedict us fruct us uentris tui quia
tunc obtulit illum fructum in templo. de festo cr ucis
Consequenter dicendum est de cr uce quia secunda spes
habet ur in ea. sicut enim beata ui rgo portauit dominum
ita crux suo mod o. et ßicut dominus dat uim aqu is baptismi
20ut possint sanctificare a et alijs sacr amentis ita
per tactum dominice carnis sanctificatum est illud lig-
num ut possit sanctificare nos suo mod o. sicut enim humi-
litas est descendere in elementum aque et ibi querere salu-
tem suam. vnde baptismuß dicitur iordanis .idest. humilis de-
25scensus quia homo querit in inferiore se qu odammod o sa-
lutem. similiter est humilitas conuertere animas suas com-
mittere exiguo ligno. ut dicitur sapientie .xiiii. ligno
enim illi dedit dominus uim sicut herbis et lapidib us
preciosis. vnde habet ur in ezechiele. quod angelus exterminator
30non nocuit eis qui habebant signum thau
in frontib us suis. per .iiiior. etiam partes cr ucis .iiiior. ui rtutes
beate ui rginis et cui us libet anime sancte designant ur . et
est latitudo caritas longitudo longanimi-
tas. altitudo spei profunditas timoris et
35quia ita saluat crux per talem effectum quem habet ideo
dicitur de ea. o crux splendidior et cetera. p ost que sola
fuisti digna dignitate tib i data portare et
cetera. et quia finis crucis est gloria ideo in fine pl ur ium anti-
phonarum de cr uce dicitur alleluia. Fit autem duplex fe-
40stum de cr uce inuentionis et exaltionis. Jnuen -
tionis· quia inuenta fuit crux a beata helena
mediante iuda qui tunc iudeus erat / sed p ost ea
uiso miraculo baptizat us dict us est quiriacus.
abscondita enim fuit crux ducentis annis. et duc-
45tu iude inuenit beata helena. tres cru-
ces. crux uero domini inuenta est tali signo quod
mortuum atulerunt qui tactu utr ius que cru-
cis utr iusque latr onis non reuixit / ad tactum uero
crucis xpisti reuixit. / quod sign ificat quia sola cr-
50ux xpisti uiuificat mortuos in anima. hoc
Zitiervorschlag: Guillelmus Autissiodorensis, Summa de officiis ecclesiasticis, transcr. P1 (Paris, Bibliothèque Nationale, Ms. lat. 14145), fol. 73r. Ed. Franz Fischer, online (2007-2013): guillelmus.uni-koeln.de/tp1/tp1_73r