Magistri Guillelmi Autissiodorensis Summa de officiis ecclesiasticis Kritisch-digitale Erstausgabe

Paris, BnF, Ms. lat. 14145, fol. 41ra

Jncipit  summa  magistri  Guillelmi  autisiodorensis  de officíìs  ecclesiasticis.

  J erusalem que sursum est mater nostra dicitur propter tr ⁱa. / Sum ^us  enim
filij eius per doctr ⁱnam apostolorum et aliorum sanctorum qu ⁱ sunt ci-
ues illi ^us  ciuita ^tis. / Sum ^us  etiam filíì ei ^us  per intercessionem.
Jpsa enim intercedit pro nobis quod haberi potes ^t per illu ^d tercij regum .i.
5ubi dicitur quod bersabee que interpretat ^ur  pute ^us  sacietatis impetr ^a -
uit regnum filio suo salomoni. / Sum ^us  enim filij ei ^us
conformatione. ei enim dum uiuim ^us  conform ^ari debem ^us . quod
habet ^ur  per illu ^d exodi   .xxvi. ub ⁱ dici ^t dominus moysi. omnia fac secundum exemplar
quod tib ⁱ monstratum est in monte. Maxime autem conform ^ari debem ^us
10celesti ierusalem in laudando deum. vⁿ de apocalipsis   .iiii. habet ^ur  quod animali-
a oculos undique habentia requ ⁱem non habebant dicen -
tia. San ctus. Sanctus. Sanctus. et cetera. Conform ^are ⁱgitur nos debem ^us  ei
laudando deum ad exemplu ^m ipsi ^us . Q u ⁱa uero non potest ecclesi ^a milita^ns
imitari ecclesiam trⁱumphantem plenarie propter hoc quod dicitur Genesis   .iii.
15Jn sudore uult ^us  tui et cetera. et sapientie   .ix. corp ^us  quod corrumpit ^ur  ag-
gr ^auat animam. et ideo neccesse habet homo aliquando intendere eis que sunt
neccessaria corpori propter quod non potest incessanter laudare deum· facit quod
potest horis statutis laudando deum octies in die n^a turali secundum
quod hesdras instituit. Q u ^ater in die et quater in nocte. dauid et
20dicit Septies in die laudem dixi tib ⁱ. et iterum Media nocte surgebam
ad confitendum. nomini. tuo. domine. et hunc ordinem sequit ^ur  ecclesi ^a. Quidam ita diuidunt
Media nocte canit ^ur  officium matutinale. matuti^ne laude^s
et .vi. alie de die. Missa oblatio est et non numerat ^ur  inter lau-
des. Alij uero ponunt noct ^ur nale officium et matutinas la-
25udes pro una laude. Et quia ecclesi ^a .vi. alias laudes de
die et missam ponunt pro una laude. Et quia ecclesi ^a hunc oc-
tonarium seruat· hoc officium sub octonario redac-
tum est a theologis determinandum.  de  officijs  in  generali
Primo autem de officíìs ecclesi ^e in generali dicen ^dum  est et p ^ost ea in
30  speciali quod in unaqu ^aque dominica sit officium. et in unaqu ^aque
sollempnitate. Secundo de personis quarum est celebrare
diuinum officium. / T ercio loco .scilicet. de ecclesi ^a materi ^ali et qu ⁱ libr ⁱ theo-
logie et quare determinatis temporib ^us  legant ^ur . Dict ^ur i erg^o
de officíìs ecclesi ^asticis in generali· inchoabimus
35ab officio noct ^ur nali sic. Ecclesia sciens quod xristu ^c est alpha
et .omega. idest. pr ⁱncipium et finis apocalipsis .i. propter hoc a domino inci-
pit petens cum fiducia ut dominus aperiat ei os ad lau-
dandum deum digne dicens.  D omine   labia   mea   aperies
et finit in ipso cum dici ^t omnib ^us  completis deo gratias. Chor ^us  uero
40ad notan ^dum  armoniam non mutata person ^a Respondet dicens. et
os   meum   annuntiabit.   laudem.   tuam . / Est enim uera armonia ut
sit credentium cor unum et anima una. actuum   .iiii. et in tali
unitate laudet ^ur  deus. S ed quia contempt ^us  pharao surgit in
scandala ne subcumbat orat ecclesi ^a statim dicens. Deus   in  
45adiutorium   meum   intende. et Respondet chor ^us . Domine   ad  
adiuuandum   me   festina. Jstis autem duob ^us  habitis
.scilicet. habita gratia per quam aperit ^ur  os et repulso diabo ^lo per auxi-

Paris, BnF, Ms. lat. 14145, fol. 41rb

lium dei nichi ^l aliu ^d restat nis ⁱ laudare. vⁿ de statim laudat dicens.
Gloria   pat r ⁱ   et   filio   et  .spiritui.   sancto. et cetera. et hⁱ c uers ^us  simple ^x laus est de
et p ^ost  unumquemque psalmum dicitur. psalm ^us  enim qu ⁱ dicitur a psallin quod
est tangere bonam operationem signific^at. qua finita danda est
5gloria deo. quia pro omni bono opere laudand ^us  est deus. et   nunc   et  
semper . / est enim laus de omni opere bono. Sicut   erat  
in   pr ⁱncipi ^o  quando creauit celum et terram. Sicut enim ei ^us  soli ^us  est laus
de creatione celi et terre· Sic ei ^us  est soli ^us  de omni opere bono
et   nunc   et   semper et cetera. Q u ⁱa uero non sufficit laudare
10deum nis ⁱ inuitem ^us  alios ad laudandum ut qu ⁱ audit dicat ue-
ni apocalipsi. et cortina cortinam tr ^ahat exodi .xx. Sequit ^ur
inuitatorium et etiam psalm ^us  inuitatori ^us  .scilicet. venite   exul -
tem ^us   domino  . et reddit ^ur  multiplex causa quare debem ^us  ex-
ultare et iubilare deo cum dicitur. Q uoniam   deus     magn ^us  
15 et cetera. ultima uero causa assignat ^ur  ne sim ^us  ingrati sicut
iudei fuerunt qu ⁱ propter suam ingr ^atitudinem et maliciam terram
promissionis non intr ^auerunt. vⁿ de dicit ^ur . Si   intr ^oibunt   in   requiem.
meam  . quasi. dicat. non. Q u ⁱa iterum non sufficit laudare
nis ⁱ et corde laudem ^us · Sequit ^ur  hymn ^us . / est autem hymn ^us  la-
20us dei cum cantico. / Canticum uero est exultatio mentis habi-
ta de eternis in uocem prorumpens. / Et quia psalmi sunt
hymní vnde et psalterium dicitur liber hymnorum Jn qu ⁱb ^us dam ecclesijs
non cantant ^ur ur hymni. S ed meli ^us  est ut dicant ^ur  quoniam non
omnis hymn ^us  est psalmuß. ut quando nichi ^l operando laudam ^us  deum.
25cum exultatione mentis propter quam laudem expr ⁱmendam cantat ^ur
hymn ^us . Qu ⁱa iterum non sufficit laus cordis et oris nis ⁱ sequ ^at ^ur
op ^us  propter hoc sequunt ^ur  psalmi per quos signific^ant ^ur  bona opera. vⁿ de
dauid. Jn psalterio decacordo psallam tib ⁱ. Jn instr ^umento. enim.
sic dicto solebat dauid psallere ad signific ^a nd ^um  quod in psalterio
30spirituali .idest. spiritu uiuificato per fidem debem ^us  psallere deo
implendo .x. legis precepta. / S ed ante psalmum inchoat ^ur
antiphona quia a carita ^te est et incipit omne op ^us  meritorium.
Sed imperfecte dicitur. / Post psalmum tamen perfecte dicitur quia cari ^tas in uia
imperfecte habet ^ur . sed in patria perficiet ^ur  per bona opera. et p ^ost  bo-
35na opera que mod ^o fiunt ex carita ^te sic ^ut  dic ^it  ysaias . quod ignis est
mod ^o in syon et camin ^us  erit in ierusalem. / Jtem ab uno in-
choat ^ur  antiphona. et a plurib ^us  finit ^ur  ut notet ^ur  quod carit ^as incip ^it
ab uno .idest. a xristo et in membr ⁱs ei ^us  ab ipso consummat ^ur . sicut
ipse dici ^t in evangeli ^o .  iohannis . Mandatum nouum do uobis et cetera. Signific^at
40autem antiphona. mentis iocunditatem. vnde psallite sapienter.
tunc enim iocunditas sapida est cum de deo est. tunc sunt ma-
n ^us  sub pennis ezechielis .i. et prouerbiis. Beat ^us  uir qu ⁱ inuenit
sapientiam et qu ⁱ affluit prudenti ^a. Q u ⁱa qu ⁱ habet iocunditatem menti^s
in eternis de facili affluit prudentia bonis operib ^us
45quib ^us  sibi prouidet in fut ^ur o. / hec iocunditas augmentat ^ur  per
bonam operationem et ideo antiphona ante psalmum imperfecte dicitur post
psalmum perfecte. vⁿ de dicit ^ur  antiphona  qu ^a si ante psalmum sonans. p ^ost  antiphona·
Zitiervorschlag: Guillelmus Autissiodorensis, Summa de officiis ecclesiasticis, transcr. P1 (Paris, Bibliothèque Nationale, Ms. lat. 14145), fol. 41r. Ed. Franz Fischer, online (2007-2013): guillelmus.uni-koeln.de/tp1/tp1_41r