Cambrai, Bibliothèque municipale, Ms. A 259 (249)

Cambrai, Bibliothèque municipale, Ms. A 259 (249)

Sammelhandschrift

Handschriftentitel:

Cambrai, Bibliothèque municipale, Ms. A 259 (249) Zisterzienserkloster von Ourscamp (?), Frankreich 13. Jh. (2. Viertel) Sammelhandschrift

Entstehungsort:

Zisterzienserkloster von Ourscamp (?), Frankreich

Entstehungszeit:

13. Jh. (2. Viertel)

Frühere Signatur(en):

  • D..I.5
  • Cambrai: Saint Sepulcre: 321

Äußere Beschreibung

Beschreibstoff:

Pergament.

Das Pergament zeugt von einer hochwertigen Verarbeitung: dünn, rein und glatt; an manchen Stellen allerdings durchgerieben (z.B.: Bl. 144 u. 148 ). Jeweils drei Blätter aus Papier dienen vorne ( Bl. A-C ) wie hinten (Bl. A'-C') zum Schutz. Ein Wasserzeichen weist diese Blätter als ein Produkt der Firma "Canson & Mont[golfier]" aus, die unter diesem Namen seit dem frühen 19. Jh. firmiert. Der Codex ist also frühestens in dieser Zeit vollständig restauriert worden. Mit einem weiteren, sehr viel älteren Blatt Papier setzt die moderne Blattzählung ein.

Die Punktierung der Blätter zur Linienziehung ist – bis auf die von Bl. 139 – durchweg gekappt.

Umfang:

324 Bl.( Bl. 186bis- Bl. 195bis ) 20,8 x 15,2 cm

Foliierung:

Modern

Lagenstruktur:

Der Codex setzt sich größtenteils aus Lagen mit jeweils zwölf Blättern zusammen. Die sechs Lagen, über die sich der Text der Liturgieerklärung Ruperts von Deutz erstreckt (Nr. 4-9: Bl. 28-99 ), sind auf der jeweils letzten Seite unten durchnumeriert. Es finden sich weder Kustoden noch Reklamanten.

Zustand:

Der Codex befindet sich in einem sehr guten Zustand und weist verhältnismäßig wenige Gebrauchspuren auf (vgl. u.). Auf Bl. 138v Spuren von Vogelkot.

Seiteneinrichtung:

2 Kolumnen

Der Text beginnt – wie im 13. Jh. üblich – auf jeder Seite stets unter der ersten Linie.

Schrift und Hände:

  • Die gleichmäßig und sehr ordentlich ausgeführte Textualis libraria läßt sich in die erste Hälfte des 13. Jahrhunderts datieren. Die Tinte der Texte changiert farblich zwischen dunkelbraun und schwarz. Unterschiedliche Schreiberhände lassen sich nicht ausmachen.
  • Eine Hand aus dem 15. Jh. versah die Vorderseite in einer Cursiva currens mit einem (unvollständigen) Inhaltsverzeichnis: Continetur hoc volumine.
  • An den Seitenrändern finden sich häufig dünne Bleistiftmarkierungen und Nota-Kürzel, bei denen die beiden Schäfte des Buchstabens n zuweilen über mehrer Zeilen nach unten in die Länge gezogen sind – der erste in Schlangenlinie, der zweite gerade und am Ende nach innen ausschwingend (z.B.: Bl. 143r ). Sie scheinen nicht viel jünger als die Abschrift selber zu sein, mit Sicherheit datieren sie vor der Neubindung, da auch sie z.T. gekappt sind oder sich im Falz befinden (z.B.: Bl. 224v ). Als weitere winzige Vermerkzeichen begegnen drei schwarze Punkte, die ein Dreieck bilden, und ein senkrechter Strich darunter (z.B.: Bl. 143r ). Kaum mehr lesbare Marginalien, da fast verblichen und gekappt, sind auf den Blättern 221r (außen) und 189bisr (oben) zu finden.

Auszeichnungsschriften / Buchschmuck:

  • Zahlreiche bunte Vogelzeichnungen illustrieren das Aviarium des Hugo von Folieto ( Bl. 192-193bis ) und zeugen von hoher Kunstfertikeit.
  • Drei Initialen – zwei zu Anselms Traktat "Cur deus homo" ( Bl. 170r u. Bl. 186r ) und eine weitere zum Vogelbuch des Hugo von Fouilloy ( Bl. 192v ) – stehen stilistisch offensichtlich unter englischem Einfluß und lassen Ort und Zeit der Herstellung des Manuskripts auf Frankreichs Norden, die Normandie und die Ile-de-France im zweiten Viertel des 13. Jh.s eingrenzen (vgl. oben). Für diese Vermutung spricht auch die Art des Rankenwerks, das die Initialen der anderen Texte ziert (vgl. Stirnemann 1990; Cordonnier 2005, 105).
  • Alle anderen Initialen der Initien bestehen zumeist aus einem roten und einem blauen Teil, an denen sich in der jeweils anderen Farbe filigrane Verzierungen ranken. Kapitel-Initialen werden im Wechsel rot und blau ausgeführt und mit blauen bzw. roten Filigranen verziert. Im Falz, selten auch am äußeren Seitenrand ( Bl. 137r ), findet man zuweilen winzige Repräsentanten (litterae stantes), die dem Illuminator die jeweils zu zeichnende Initiale anzeigten.
  • Kapitelüberschriften sind teils als Rubriken in den Textkörper integriert, teils als Marginalie neben die Kolumne geschrieben.
  • Als weitere sichtbare Unterteilung des Textverlaufs werden kleinere Sinnabschnitte durch Strichelung der jeweils ersten Buchstaben gekennzeichnet, die häufig mit knappen roten Randvermerken korrespondieren: questi o , soluti o , ia , ija , iija etc. Zitate aus dem Meßkanon wurden mit kleinen Schlangenlinien am Zeilenrand rubriziert.
  • Durch Neuschnitt des Buchblocks sind Zählungen oder Numerierungen einer ehemaligen Kopftitelzeile weitestgehend verlorengegangen. Reste davon kann man jedoch vereinzelt noch sehen ( Bl. 142r , 168r , 177v , 178r , 195v , 221v). Die Schäfte der ersten und die Abschwünge der untersten Zeile sind bei manchen Texten bis in den Seitenrand hinein verlängert und z.T. ebenfalls durch Neuschnitt gekappt.

Einband:

Der Einband aus braunem Kalbsleder wird in das 16. Jh. datiert und scheint erst durch das regere Interesse der modernen Forschung etwas in Mitleidenschaft gezogen worden zu sein. Auf dem Buchrücken zeichnen sich zwei Bünde und die beiden Kapitale ab.

Der vordere und der hintere Deckel sind durch Blindstempelung (décor à froid) mit rankenden Pflanzenornamenten versehen, die durch jeweils drei (sechs) parallele Linien gefaßt sind und sich als zwei senkrechte und zwei waagerechte Balken kreuzen.

Inhalt:

Theologisch-exegetische Texte unterschiedlichster Länge zur heiligen Schrift und Liturgie, darunter neben der Liturgieerklärung Wilhelms von Auxerre diejenigen des Isidor von Sevilla, des Ps.-Hugo von Sankt-Viktor, des Johannes Beleth und Ruperts von Deutz, ferner eine Reihe von Traktaten und Exzerpten des Anselm von Canterbury sowie der beiden Viktoriner Hugo und Richard. Bei vielen Texten handelt es sich um singulär überlieferte, redaktionell überarbeitete Fassungen.
  1. Bl. 2v-12va (Ps.-) Hugo von Sankt-Viktor, Speculum ecclesie

    Rubrik: Jncipit prologus in libro qui dicitur speculum ecclesie.

    De sacramentis ecclesiasticis ut tractarem ...–... verius enim inuenit amans quam disputans.

    Rubrik: Explicit libellus de sacramentis ecclesiasticis, qui intitulatur Speculum Ecclesie

    Edition: PL 177,335-380

  2. Bl. 12va-12vb Ivo von Chartres, Epistula 231

    Excerptum.

    Quid significant eleuatio calicis et repositio, que ibi fiunt resignationes. Juo dei gratia carnotensis ecclesie ... Quesiuit a paruitate mea prudens diligentia ...–... dicere ualuerit. Valete

    Edition: PL 162,233D-234C

  3. Bl. 12vb-13ra Ivo von Chartres, Epistula 262 Jtem de misterio fidei. Jvo dei gratia carnotensis ecclesie ... Quesiuit a me tanquam diuinorum secretorum ...–... clericum nostrum transmisi uobis. Valete

    Edition: PL 162,266C-267C

  4. Bl. 13ra-13rb Ivo von Chartres, Decretum

    Excerptum: pars 6, cap. 5-11.

    Juo carnotensis episcopus de vii ordinibus. Hostiarii sunt qui in ueteri testamento ...–... insipientes constituuntur. Videte quod sequitur ... confectura sit libera

    Edition: PL 161,443-447C (vgl. Isidor von Sevilla, De ecclesiasticis officiis, lib. 2, cap. 7-15 [CCSL 113, 64-74])

  5. Bl. 13rb-13va Anonymus, De indumentis sacerdotum Sermo ad sacerdotes ordinatos de indumentis eorum. Oportet autem vos cognoscere, quibus armis indutis ...–... que de officio uestro prelibata sunt

    unediert (bei Schneyer nicht aufgeführt)

  6. Bl. 13va-13vb Ivo von Chartres, Epistula 80

    (Der Brief setzt mit der zweiten Hälfte ein; darauf folgt der Briefkopf und der eigentlich erste Teil; entsprechende Anweisung an den Leser finden sich am Anfang wie am Ende des Briefes.).

    Prius lege de motione altaris et post hoc. De parietibus uero ... de paucis plura conicere. Epistola iuonis de motione altaris. Jvo dei gratia carnotensis ecclesie ... De motione altaris uel parietum ecclesie ...–... hec de motione altaris. De parietibus uide superius in pagina precedenti

    Edition: PL 162,101C-103A

  7. Bl. 13vb-15va Isaak von Stella, Epistula de officio misse Jntentio magistri ysaac in canone misse. Domino et patri in christo semper ... Ecce quod diu multumque postulando ...–... Valeat serenitas tua pater karissime. Explicit intentio magistri ysaac in canone misse

    Edition: PL 194,1889B-1896 (mit abweichendem Schluß)

  8. Bl. 16ra-27va Isidor von Sevilla, De ecclesiasticis officiis Jncipit liber officiorum sancti Ysidori. Jncipit prologus. Domino meo et dei seruo fulgentio episcopo ysidorus episcopus. Queris a me originem officiorum ...–... ut sermo noster paternis sententiis firmetur. Explicit liber officiorum sancti ysidori episcopi

    Edition: CCSL 113

  9. Bl. 28r-98ra Rupert von Deutz, De diuinis officiis Prologus uenerabilis roberti abbatis Thusciensis in sequenti opusculo de diuinis officiis. Ea que per anni circulum ordine constituto ...–... quorum quanto occultior pugna tanto difficilior uictoria. Explicit liber domini roberti venerabilis abbatis ecclesie sancti laurentii leodiensis

    Edition: CCCM 7

  10. Bl. 98ra-b Liber Quare

    Excerptum.

    Jtem de diuinis hystoriis quibus legantur temporibus. In septuagesima cantatur ...–... tanto natiuitati eius legitur proximius

    Edition: CCCM 17A, appendix 2, additio 20, ll. 1-64

  11. Bl. 98rb-va Isidor von Sevilla, De ecclesiasticis officiis

    Excerptum: lib. 1, cap. 5-11,3.

    De psalmis dicendis. Psallere vsum esse primum post moysen ...–... ...regnum celeste tribuitur

    Edition: CCSL 113, 6-10

  12. Bl. 98va-99rb Decretum Gelasianum de libris recipiendis et non recipiendis

    Excerptum: cap. 4-5.

    Gelasius papa et Gregorius de conciliis et scripturis quas romana ecclesia suscipit et de his quas respuit. Sancta romana Ecclesia post illas ...–... confitemur esse dampnata

    Edition: E.v.Dobschütz, Das Decretum Gelasianum, Texte und Untersuchungen zur Geschichte der altchristlichen Literatur 38,4, Leipzig 1912, 34-60.

  13. Bl. 99rb-99vb Hugo von Sankt Viktor, De sacramentis

    Excerptum: lib. 1, prologus, cap. 4-7.

    Tripliciter tractat de materia sua eloquium sacrum. Diuina scriptura de sua materia tractat ...–... et latius tractando extenditur. Explicit de numero librorum sacri eloquii

    Edition: PL 176, 184-186

  14. Bl. 100ra-129vb Johannes Beleth, Summa de ecclesiasticis officiis Nomina eorum qui tractauerunt de ecclesiasticis officiis: ysidorus, Rabanus, Alcuinus Karoli didascalus, Henricus solitarius, robertus tyncensis, Amelarius, magister hugo de sancto victore, Johannes Beles. Jn primitiua ecclesia prohibitum erat... ...–... cognomento cui datur euangelii predicacio in Judea

    Edition: CCCM 41A

  15. Bl. 130ra-152vb Wilhelm von Auxerre, Summa de officiis ecclesiasticis

    Rubrik: Summa magistri willermi altissiodorensis de ecclesiasticis officiis

    Jerusalem que sursum est, libera est, que est mater noster, uerbum est apostoli ad galatas iiij circa medium. ierusalem, que sursum est, est ecclesia triumphans, que dicitur mater nostra triplici ratione ...–... habent et maiores ministri stolam, que significat iugum domini leue, et ligatur a dextris Bl. 152vb et a sinistris, quod significat pacientiam

    Rubrik: Explicit summa magistri willermi altisiodorensis de officiis ecclesiasticis

  16. Bl. 153ra-156vb Hugo von Folieto, De nuptiis Jncipit theophrastus de nuptiis quem librum qui sic nominatur dicitur fecisse hugo de foilleto. prologus. Cum te karissime mundi huius agitari fluctibus conspicio ...–... et regnat per eterna secula amen. Explicit liber hugonis de foilleto qui intitulatur theophrastus de nuptiis

    Edition: PL 176,1203-1218(vgl. Pierre-Paul Corsetti, Note sur les excerpta médiéveaux de Columelle, in: Revue d'Histoire des Textes 7 (1977), 109-132, hier 131)

  17. Bl. 157ra-158vb Alanus von Lille, De sex alis Cherubim Sermo de alis angelicis siue angelis. Seraphim stabant super illud ...–... requiescam uera libertate eternaque fruens beatitudine amen. Explicit sermo de sex alis angelicis

    Edition: PL 210,273-280(ohne den kurzen Prolog)

  18. Bl. 159ra-164rb Hugo von Sankt Viktor, De sacramentis legis naturalis et scriptae Jncipit dialogus magistri hugonis de ueteri testamento. discipulus: Qvid fuit priusquam mundus fieret {?} magister: Solus deus. ...–... relinquendum mihi uidetur. Explicit dialogus magistri hugonis de creatione mundi

    Edition: PL 176,17-42

  19. Bl. 165ra-178vb Honorius Augustudonensis, Elucidarium

    Textus deest inter lib. III et IV.

    Jncipit elucidarius. Sepius rogatus a condiscipulis quasdam questiunculas ...–... et uideas regem glorie in decore suo uideas bona ierusalem omnibus diebus uite tue. Explicit elucidarius

    Edition: PL 172,1009-1076(vgl. Yves Lefèvre, L'Elucidarium et les Lucidaires, Paris 1954, 359-477)

  20. Bl. 179ra-191vb Anselm von Canterbury, Cur deus homo Jncipit prefatio domini anselmi cantuariensis archiepiscopi in libro cur deus homo. Opus subditum propter quosdam qui antequam perfectum esset ...–... deo non nobis attribuere debemus qui est benedictus in secula amen. Explicit liber secundus domini anselmi cantuariensis Archiepiscopi Cur deus homo

    Edition: PL 158,360-432; S. Anselmi Cantuariensis Archiepiscopi opera omnia, ed. F.S. Schmitt, vol. 2, Roma 1940 (ND Stuttgart 1968), 42-133.

  21. Bl. 192ra-193bisva Hugo von Folieto, De avibus Epistola siue prefatio ad eum qui libellus inscribitur. Desiderii tui karissime petitionibus satisfacere cupiens ...–... per bonam operationem conformem reddit. Explicit auicularium hugonis

    Edition: Willene B. Clark, The medieval book of the birds. Hugh of Fouilloys's Aviarium. Edition, Translation and Commentary, Medieval and Renaissance Texts and Studies 80, New York 1992, 116-255 (vgl. Rémy Cordonnier, "Haec pertica est regula". Texte, image et mise en page dans l'Avarium d'Hugues de Fouilloy, in: Bestiaires médiéveaux. Nouvelles perspectives sur les manuscrits et les traditions textuelles, hg. v. Baudouin van den Abeele, Louvain-la-Neuve 2005, 71-110 u. Abb. 4-28).

  22. Bl. 193bisva Anonymus, De vitiis et virtutibus gentium

    unediert.

    Jnuidia iudeorum, Perfidia persarum, Astucia egiptiorum ...–... Francus grauis, Romanus leuis, Affer uersipellis.

    Bl. 194bis unbeschrieben.

  23. Bl. 195bisra-206va Anselm von Canterbury, Monologion cum epistola ad Lanfrancum Jncipit epistola anselmi beccensis abbatis postea cantuariensis archiepiscopi ad magistrum lanfrancum. Reuerendo et amando suo domino et patri et doctori cantuarie archiepiscopo ...–... cui soli pro qua uis re suplicandum, vere igitur hic est non solum deus, sed solus deus ineffabiliter trinus et unus. Explicit monologion liber sancti anselmi

    Edition: S. Anselmi Cantuariensis Archiepiscopi opera omnia, ed. F.S. Schmitt, vol. 1, Rom 1938 (ND Stuttgart 1968), 5-87.

  24. Bl. 206va-210vb Anselm von Canterbury, Epistola de incarnatione verbi, cum praefatione Incipit proemium sancti anselmi cantuariensis archiepiscopi de incarnatione uerbi. Quamuis post apostolos sancti patres et doctores nostri multi tot et tanta de fidei nostre ratione dicant ...–... filius tantum genitus, spiritus sanctus nec genitus nec ingenitus, in eadem libello aperte inueniet. Explicit liber sancti anselmi de incarnatione uerbi

    Edition: PL 158,159-261B [Praefatio];; S. Anselmi Cantuariensis Archiepiscopi opera omnia, ed. F.S. Schmitt, vol. 2, Rom 1940 [ND Stuttgart 1968], 3-35.

  25. Bl. 210vb-211ra Hildebert von Lavardin, Epistola ad Anselmum archiepiscopum Jncipit epistola hildeberti cenomanensis episcopi ad anselmum archiepiscopum. Familiare est sapienti tolerare nescientem. Hinc est ...–... conseruet nobis dominus sanctitatem uestram et uideant uos oculi mei ante quam moriar. Explicit epistola

    Edition: PL 171,216f (lib. 2, epist. 9);; S. Anselmi Cantuariensis Archiepiscopi opera omnia, ed. F.S. Schmitt, vol. 4, Edinburgh 1949 (ND Stuttgart 1968), 146f (epist. 239).

  26. Bl. 211ra-217va Anselm von Canterbury, De processione spiritus sancti Jncipit liber sancti anselmi cantuariensis archiepiscopi de processione spiritus sancti. Negatur a grecis quod spiritus sanctus de filio procedat ...–... si autem aliquid protuli quod aliquatenus corrigendum sit, michi imputetur, non sensui latinitatis. Explicit liber sancti anselmi de processione spiritus sancti

    Edition: S. Anselmi Cantuariensis Archiepiscopi opera omnia, ed. F.S. Schmitt, vol. 2, Rom 1940 (ND Stuttgart 1968), 177-219.

  27. Bl. 217va-b Hildebert von Lavardin, Epistola ad Anselmum archiepiscopum Jncipit epistula hildeberti cenomanensis episcopi, pro eodem libro gratias agentis. Et dies letus et uultus sollempnes cum tuo michi tractatu pariter accesserunt ...–... vicem michi pater sancte rependes si tuarum participem me feceris orationum. Explicit epistola

    Edition: PL 171, 220f. (lib. 2, epist. 13);; S. Anselmi Cantuariensis Archiepiscopi opera omnia, ed. F.S. Schmitt, vol. 4, Edinburgh 1949 (ND Stuttgart 1968), 148f (epist. 240).

  28. Bl. 217vb-222va Anselm von Canterbury, De conceptu virginali et de originali peccato

    Tabula capitulorum.

    Bl. 218ra Jncipit liber sancti anselmi cantuariensis archiepiscopi de conceptu uirginali et peccato originali. capitulum .i. Cum in omnibus religiose tue uoluntati uelim si possim obsequi frater et fili karissime ...–... nullius respuo sententiam si uera probari poterit

    Edition: S. Anselmi Cantuariensis Archiepiscopi opera omnia, ed. F.S. Schmitt, vol. 2, Rom 1940 (ND Stuttgart 1968), 139-173

  29. Bl. 222va-228ra Anselm von Canterbury, Proslogion, cum Gaunilonis obiectione ac responsione editoris Jncipit prologus in proslogion librum beati anselmi cantuariensis archiepiscopi. Postquam opusculum quoddam velud exemplum meditandi ...–... beniuolentia non maliuolentia reprehendisti

    Edition: S. Anselmi Cantuariensis Archiepiscopi opera omnia, ed. F.S. Schmitt, vol. 1, Rom 1938 (ND Stuttgart 1968), 93-139.

  30. Bl. 228rb-229va Eberhard von Ypern, Epistula de quibusdam articulis fidei Epistola eurardi de quibusdam Articulis fidei de homine assumpto et de duabus naturis et una persona christi et de proprietatibus karactericis ad vrbanum papam iij. Domine dominus noster quam admirabile est nomen tuum ...–... sicut tibi dedit scientiam et auctoritatem sic det tibi fidei sue ueritatem inuestigare et inuestigatam confirmare Amen

    Edition: Nicolas M. Häring, The Cisterian Everard of Ypres and his appraisal of the conflict between St. Bernard and Gilbert of Portiers, in: Mediaeval Studies 17 (1955), 143-172, hier 162-168 (vgl. J. Leclercq, Textes sur Saint Bernard et Gilbert de la Porée, in: Medieval Studies 14 (1952), 107-128, hier 111f u. 114-116).

  31. Bl. 229va Boethius, De consolatione philosophiae

    Excerptum: lib. 3, carm. 9.

    Edition: CCSL 94, 51f; PL 63,758-760

    Boecius in libro de consolatione. O qui perpetua mundum ratione gubernas ...–... euolet aut mersas deducant pondera terras
  32. Bl. 229va-240vb Eberhard von Ypern, Dialogus Ratii et Everardi

    Edition: Nicolas M. Häring, A latin dialogue on the doctrine of Gilbert of Poitiers, in: Medieval Studies 15 (1953), 243-289, hier 245-289 (vgl. Jean Leclercq, Textes sur Saint Bernard et Gilbert de la Porée, in: Medieval Studies 14 (1952), 107-128, hier 116-127)

    Dialogus Rascii et Eurardi. Suo suus pulsanti uel leniter licet non leuiter aperiri ...–... Si rediero habebis me comitem non ducem in inuestigatione questionum trium facultatum quas proposuisti tractare
  33. Bl. 240vb-241v Eberhard von Ypern, Epistola fratris B. ad Eberhardum

    Edition: Nicolas M. Häring, The Cisterian Everard of Ypres and his appraisal of the conflict between St. Bernard and Gilbert of Portiers, in: Medieval Studies 17 (1955), 143-172, hier 168-172 (vgl. Jean Leclercq, Textes sur Saint Bernard et Gilbert de la Porée, in: Medieval Studies 14 (1952), 107-128, hier 127f)

    Epistola. Doctori quondam egregio nunc autem dei gratia humili christi discipulo Eurardo suo fratri karissimo frater B. ascendere de uirtute in uirtutem cantica graduum modulando ...–... Ecce habes quod tuum est, si tamen quicquam tuum est non intres in iudicium cum seruo tuo. Explicit epistola fratris B. ad fratrem Evrardum de dubitationibus in superius tractato dyalogo habitis
  34. Bl. 242ra-254ra Richard von Sankt Viktor, Benjamin minor seu De XII patriarchis

    Edition: PL 196,1-64; Richard de Saint-Victor, Les douze patriarches ou Beniamin minor, ed. Jean Chatillon u. Monique Duchet-Suchaux (Sources Chrétiennes 419), Paris 1997, 78-347.

    Tabula capitulorum ( Bl. 242ra-b ).

    Bl. 242rb Jncipit liber de xijcim patriarchis. capitulum ium. de studio sapientie et eius commendatione. Beniamin adolescentulus in mentis excessu. Audiant Adolescentuli sermonem de adolescente ...–... in deosculatione beniamin et ioseph diuine reuelationi humana ratio applaudit. Explicit liber qui dicitur Beniamin magistri Richardi prioris de sancto victore de xijcim patriarchis
  35. Bl. 254ra-262ra Richard von Sankt Viktor, De exterminatione mali et promotione boni

    Edition: PL 196,1073-1116

    Tabula capitulorum ( Bl. 254ra-b ).

    Rubrik: Jncipiunt capitula siue tytuli in tractatu eiusdem Richardi prioris super quid est tibi mare etc.: quid est tibi mare, etc

    Rubrik Bl. 254rb: Jncipit tractatus de exterminatione mali et promotione boni. capitulum ium.

    Qvid est tibi mare quod fugisti, et tu iordanis quia conuersus es retrorsum. Exclamatio est uox ista prophete cum ammiratione ...–... ad maiora optinenda promoueri non meretur. Explicit tractatus Ricardi prioris de sancto Victore super quid est tibi mare
  36. Bl. 262ra-270rb Richard von Sankt Viktor, De statu interioris hominis (cum prologo et tabula capitulorum)

    Edition: PL 196, 1115-1160;; ed. Jean Ribaillier, in: Archives d'histoire doctrinale et littéraire du moyen age, ann. 42, tom. 24 (Paris 1968), 7-128, hier 61-128.

    Prologus sequentis operis. Sero quidem misi quod petenti tibi promisi ...–... Vulnus et liuor et plaga tumens non est circumligata, neque curata medicamine, neque fota oleo. Explicit tractatus magistri Richardi prioris de sancto victore super illud Ysaie i circum principium omne capud languidum etc
  37. Bl. 270rb-276va Richard von Sankt Viktor, De Emanuele (lib. 1)

    Edition: PL 196,601-634

    Jncipit tractatus eiusdem, super illud ysaie viij circa medium. Ecce virgo concipiet etc. Prologus Richardi prioris in sequens opusculum. IN quendam magistri Andree tractatum quem in ysaie explanationem scripserat ...–... et de dulci materia diu loqui delectat. Explicit tractatus magistri Richardi de sancto uictore prioris super ecce virgo concipiet et pariet filium etc.
  38. Bl. 276va-278va Richard von Sankt Viktor, De sacrificio David prophetae

    Edition: PL 196,1031-1042

    Jncipit tractatus eiusdem de sacrificio Dauid prophete et quid distet inter ipsum et sacrificium Abrahe patriarche. Holocausta medullata offeram tibi cum incenso arietum, offeram tibi boues cum hyrtis. Videamus si placet ...–... et volatum et cantum te habere ostendis
  39. Bl. 278va-281va Richard von Sankt Viktor, De differentia sacrificii Abrahae a sacrificio beatae Mariae virginis

    Edition: PL 196,1043A-1060A

    Quid differat sacrificium abrahe a sacrificio beate uirginis marie. Avdiuimus de magno patriarcha abraham quod optulerit in sacrificium domini turtur ...–... ...accipiende hereditatis qualem desideramus ignem accipiemus. Explicit tractatus magistri richardi prioris de sancto victore de differentia sacrificiorum abrahe et david et post de differentia sacrificiorum abrahe et beate uirginis marie
  40. Bl. 281va-283rb Richard von Sankt Viktor, Adnotatio in psalmum 118 – super "Illumina faciem tuam super servum tuum etc." – cum Prologo

    (Der Prolog ist dort wohl fälschlicherweise dem Traktat "De superexcellenti baptismo Christi" des Walter von Sankt Viktor zugeordnet. Die hier wahrscheinlich richtige Zuordnung findet sich auch in den Handschriften der Bibliothek von Saint-Victor: BnF lat. 14809, Bl. 443r und BnF lat. 15082, Bl. 32r. Siehe Jean Châtillon, Un sermon théologique de Gauthier de Saint-Victor égaré parmi les oeuvres du prieur Richard, in: Revue du moyen-age latin 8 [1952], 43-50, bes. 45-48; Bartélemy Hauréau, Notices et extraits de quelques manuscrits latins de la Bibliothèque Nationale, Bd. 4, Paris 1892, 255-264, bes. 257f). .

    Edition: PL 196,345-354 und PL 196,1011-1013A, Z. 5

    Jncipit tractatus eiusdem Richardi super illum versum psalmi cxviii illumina faciem tuam super servum tuum etc. Sanguine cognato sanctitate domino dilecto suo H[...] suus qualiscumque Richardus idem in uno unanimiter uelle ... stilum conuerto. Jllumina faciem tuam super seruum tuum ...–... tunc uera fatebor quia inunxisti me
  41. Bl. 283rb-285rb Richard von Sankt Viktor, Adnotatio in psalmum 118 – super "Exitus aquarum deduxerunt oculi mei"

    Edition: PL 196,353-364

    tractatus Ricardi prioris super Exitus aquarum deduxerunt oculi mei ... Solent agricole ...–... dominum claues regni celorum commisisse. Explicit tractatus Ricardi prioris de sancto victore super illo versu psalmi: Exitus aquarum deduxerunt oculi mei etc
  42. Bl. 285rb-288ra Richard von Sankt Viktor, Adnotatio in psalmum 90 – super "Scuto circumdabit te veritas eius"

    Edition: PL 196,387-402

    Jncipit tractatus eiusdem Richardi prioris predicti loci de septem generibus temptationum. Scuto circumdabit te ueritas eius non timebis a timore ...–... sexta demoniacum, septima mortuum iam putridum. Explicit tractatus magistri Ricardi prioris de sancto victore de septem temptationibus dyaboli
  43. Bl. 288ra-291rb Richard von Sankt Viktor, De quatuor gradibus violentae caritatis

    Edition: Gervais Dumeige, Ives, Épitre a Séverin sur la charité. Richard de Saint-Victor, Les quatre degrés de la violente charité (Textes Philosophiques du Moyen Age 3), Paris 1955, 126-177.

    Jncipit tractatus eiusdem de gradibus caritatis. Uvlnerata caritate ego sum. hec non est nostra translatio sed potest sumi de illo Cantici iiij post medium (9): Vulnerata cor meum soror mea sponsa etc., vel de Cantico v circa medium (6): percusserunt me et uulnerauerunt me etc., vel de Cantico ij circa principium (5) vbi sponsa dicit: stilate me floribus stipate me malis, quia amore langueo. Vrgit caritas ...–... in tercio transfiguratur, vt mattheus xvij in principio (2) dominus, Jn quarto resuscitatur. Explicit tractatus prioris Richardi de gradibus caritatis
  44. Bl. 291rb-292vb Richard von Sankt Viktor, Tractatus de gemino paschate (Sermo in ramis palmarum)

    Edition: PL 196,1059-1067

    Jncipit sermo eiusdem Jn ramis palmarum in quo primo Geminum pascha distinguit. Geminum pascha colimus, Geminum sane celebrare debemus ...–... et de eterna celebritate sine fine letemur
  45. Bl. 292vb-293va Richard von Sankt Viktor, Adnotatio in psalmum 30

    Edition: PL 196,273-276

    Jncipit Sermo richardi prioris de sancto victore in resurrectione domini. Jn pace in id ipsum dormiam et requiescam, pax illa per quam et in qua anima obdormit ...–... in pace in id ipsum dormiam et requiescam. Explicit sermo Richardi prioris de sancto victore in resurrectione domini
  46. Bl. 293va-296ra Richard von Sankt Viktor, Sermo de missione Spiritus Sancti

    Edition: PL 196,1017-1032

    Jncipit sermo eiusdem in die pentecostes. Spiritus domini repleuit orbem terrarum et hoc quod continet omnia scientiam habet uocis, Sap. i ante medium. Ecce qualem fratres paraclitum de domini promissione accepimus ...–... et hoc quod continet omnia scientiam habet uocis. Explicit sermo prioris Richardi de spiritu sancto in die pentecostes
  47. Bl. 296ra-296vb Richard von Sankt Viktor, Adnotatio in psalmum 143

    Edition: PL 196, 379-384

    Jncipit sermo eiusdem de gradibus vque discretionis et sinistra manu et dextra. Benedictus dominus deus meus qui docet manus meas ad prelium et digitos meos ad bellum ...–... digitos ad bellum contra incursum errorum. Explicit sermo Richardi prioris de sancto victore de duabus manibus id est duabus operationibus et quinque gradibus discretionis
  48. Bl. 298ra-299ra Hugo von Sankt Victor, De amore sponsi ad sponsam

    Edition: PL 176, 987-994

    Eulogium sponsi de sponsa. magister hugo de sancto victore. Jbo uel vadam ad montem mirre et ad colles libani ...–... tanto magis in unum congregamur. Quod nobis dignetur etc. Amen
  49. Bl. 299ra Hugo von Sankt Viktor, De verbo incarnato

    Collatio 1, De triplici silentio.

    Edition: PL 177,315-318

    De triplici silentio et duplici nocte cuius supra. Dum medium silentium tenerent omnia, Sap. xviij circa medium. Tria sunt silentia, primum silentium est ignorantia ...–... quia regnum ad quod vocantur electi dei preparatum est ab initio seculi
  50. Bl. 299ra-299vb Hugo von Sankt Viktor, De ratione et sensualitate animae

    Edition: PL 177, 572-574 (Miscellanea, lib. 1, tit. 174)

    De duplici piscina inferiori et superiori cujus supra. Contemplantis anima ierusalem dicitur, quia ipsa interiori oculo ...–... sed culpa est necessitatis loco cupiditatem admittere. Explicit
  51. Bl. 299vb-301vb Hugo von Sankt Viktor, De virtute orandi

    (Prolog am Ende).

    Edition: PL 176,977-988; L'oeuvre de Hugues de Saint-Victor, ed. H.B. Feiss, Bd. 1, Turnholt 1997, 126-161.

    Rubrik Bl. 301vb: Jncipit prologus precedentis operis magistri hugonis de sancto victore Jn tractatu de virtute orandi et modo.

    Bl. 301vb Domino et patri Th. Hugo Munusculum hoc dilectionis mee ea uos precor dilectione suscipite ...–... Bl. 301vb donum accipere et donum impendere debetis. Valete.

    Rubrik Bl. 301vb: Explicit prologus magistri hugonis de sancto uictore Jn tractatu de virtute orandi quod est statim ante prologum istum et Jncipit: Quo studio etc

    Rubrik: Jncipit tractatus magistri hugonis de sancto victore quomodo deus a nobis orandus sit et de virtute orandi.

    Quo studio et quo affectu a nobis orandus sit deus ex nostra miseria ...–... sacrificium in ara cordis adoletur
  52. Bl. 302ra-307ab Wilhelm von Saint Thierry, Commentarium in canticum canticorum

    Edition: PL 184,407-436 (vgl. Stegmüller II, 436, Nr. 3030: man. non. cit.)

    Jncipit tractatus super canticum canticorum. Canticum amoris ammonet ut de amore aliqua disseramus. Tres status esse amoris in anima christiana scripturarum auctoritas nos edocet ...–... ego in tempore suo de unctione deliciarum uestrarum prouidebo
  53. Bl. 307va-b Gilbert von Stanford, Commentarius in canticum canticorum

    Prolog, Beginn u. Ende von Buch 5.

    Edition: Jean Leclercq, Le commentaire de Gilbert de Stanford sur le Cantique des cantiques, in: Analecta Monastica 1 (Studia Anselmiana 20), Roma 1948, 205-230, hier 225-230, Z. 75.

    Scriptura sacra morem rapidissimi fluminis tenens, sic humanarum mentium profunda replet ...–... adhesit anima mea post te os autem dei unigenitus dei est
  54. Bl. 308ra-310rb Raoul von Fly (Radulphus Flaviacensis), Expositio super planctum David (2 Reg 1,17-27)

    unediert (siehe Aimé Solignac, s.v. Raoul de Fly, in: Dictionnaire de Spiritualité 13 [1988], 106-108; bei Stegmüller nicht erwähnt)

    Expositio domini Radulphi Flauiacensis super planctum dauid. Dilecto fratri suo theoldo radulphus voluntati tue pro nostra facultate obtemperare curauimus ...–... presenti interim satisfactione purgemus. Explicit prologus excusatorius {?}

    Rubrik Bl. 308ra: Jncipit planctus dauid cum expositione.

    Planxit autem David ... Hec lamentatio sancti prophete et regis ...–... sub nomine Jonathan multis extulerat laudibus in nullo ut estimo latere tua intelligentia claudicabit. Explicit tractatus Radulphi Flauiacensis super planctum dauid.
  55. Bl. 310rb-314va Hugo von Sankt Viktor, Adnotationes in psalmos

    Excerpta: Miscellanea, lib. 2, cap. 11, 13f, 17, 19, 21, 30, 32-36, 38-54, 56f, 61f.

    Edition: PL 177,594D-623C

    Uiam pacis non cognouerunt, non est timor dei ante oculos eorum. Anima duas uias habet, unam bonam et alteram malam ...–... hanc super sanctos quia eam perfectioribus concedit.

Herkunft

Entstehung der Handschrift:

    Äußere Merkmale von Schrift und Verzierung lassen eine Entstehung in der ersten Hälfte des 13. Jahrhunderts in Frankreichs Norden, der Normandie oder der Ile-de-France vermuten. Die Auswahl der einzelnen Texte zeigt eine geistige Nähe zur Pariser Klosterschule von Sankt Viktor.

    Auf der Rückseite von Bl. 2 befindet sich eine alte Signatur, die sich bisher jedoch keiner bestimmten Bibliothek zuweisen ließ: "D..I.5" oder "D..I.h.". Douteil, der Herausgeber der Liturgieerklärung des Johannes Beleth, vermutet, der Codex könne ursprünglich für ein Kloster in Noyon – möglicherweise die Abtei Saint-Eloi – angefertigt worden sein, da nur die Cambrai-Handschrift ein Kapitel mit der Vita des hl. Eligius, Bischofs von Noyon, überliefert. Zu denken wäre an das Zisterzienserkloster Notre-Dame von Ourscamp (Oise). Es liegt etwa 5 km von Noyon entfernt und wurde 1129 auf dem Terrain eines dem Hl. Eligius geweihten Oratoriums gegründet. 1358 wurde es in Brand gesetzt und geplündert, 1370 besetzt.

Provenienz der Handschrift:

Im 14. Jh. befindet sich der Codex dann in dem Besitz eines Franziskanerhauses in der Nähe von Noyon. Ein entsprechender Vermerk aus dieser Zeit auf dem Recto von Bl. 3 wurde zwar später ausradiert, läßt sich jedoch mit Infrarot immer noch einigermaßen entziffern: Iste liber est domus montis sancti Ludovici prope nouidunum, ordinis sancti Frans[isci] – "Dieses Buch gehört zum Bestand des Franziskanerhauses Mont-Saint-Louis nahe bei Noyon" (vgl. Molinier 1891, 90, der wie alle, die sich auf seine Angaben beziehen, "montis", also einen ganzen Berg verschluckt: Iste liber est domus sancti Ludovici ...). Ein Franziskanerkloster in der Nähe von Noyon wurde zwar schon vor 1230 gegründet, König Ludwig IX. jedoch erst 1297 heilig gesprochen. Das Haus kann folglich nicht ihm geweiht worden sein, wenn die Franziskaner auch nach seinem Tod im Jahre 1270 und dem Abschluß seines Kanonisierungsprozesses stark an der Verbreitung seiner Verehrung als Heiliger beteiligt waren. Aber auch für diese Zeit ist kein ihm geweihtes, von Franziskanern geführtes Haus in der Nähe von Noyon bezeugt. Erst im Jahre 1623 gründen Kapuziner in einem Vorort von Noyon nahe Tarlefesse einen Konvent, der dem hl. Ludwig geweiht wird.

Das Haus dürfte sich wohl eher mit einer Kartause Mont-Saint-Louis oder Mont-Renaud identifizieren lassen, die im Jahre 1300 von Reginald de Roye und seiner Frau Agnes an einem Ort in der Nähe von Noyon gegründet wurde, der ehedem Mons de Hairimonte genannt wurde. Das Gebäude brannte im Jahre 1404 nieder.

Ein Codex aus der Bibliothèque Municipale von Charleville (Ms. 273) und ein anderer Codex aus dem Fitzwilliam Museum in Cambridge (Ms. 13) scheinen einst ebenfalls zum Bibliotheksbestand dieses Hauses gehört zu haben, denn sie weisen Besitzervermerke auf, die fast identisch sind, sich allerdings den Ortsnamen und die Ordenszuweisung betreffend, in zwei nicht unwesentlichen Punkten unterscheiden. Im Codex aus Charleville lautet auf Bl. 157bis ein später durchgestrichener Besitzervermerk: Jste liber est dom us montis sancti ludouici prope nouionum ordinis {?} cartusiensis . Im Codex aus Cambridge auf Bl. 7 dagegen: "Iste liber est domus montis sancti ludouici prope nouiomum ordinis cartusiani". Ebendort befindet sich auch eine ältere Signatur: "E. 8. h.", die der genannten älteren Signatur des Codex aus Cambrai zu ähneln scheint. Erwähnt sei darüberhinaus ein Codex der École des Beaux-Arts zu Paris aus dem 14. Jh. (Coll. Masson 76), auf dessen Bl. 1r oben in einer Kursive des 17. Jh.s der folgende Vermerk zu lesen ist: "Fuit Monasterii Celle S. Ludovici in urbe Nouionensi ordinis Carthusiensis". Ein älterer Besitzervermerk auf derselben Seite unten wurde leider abgeschnitten. Der Codex vereint u.a. die Viten von Personen, die bei der Entstehung des Kartäuserordens eine maßgebliche Rolle gespielt haben, und eine kurze "Chronica de origine ordinis cartusiensis".

Um 1600 gelangt der Codex in den Besitz von Pierre Preudhomme, der 53 Jahre lang als Kanoniker an der Kathedrale von Cambrai amtierte. Sein Namenszug auf Bl. 2r unten links weist den Codex dem Bestand seiner Bibliothek zu. Zahlreiche alte Handschriften aus den Bibliotheken sich auflösender Klöster, darunter einige aus dem genannten Zisterzienserkloster von Ourscamp, konnte er zu einer ansehnlichen Sammlung vereinen, die nach seinem Tod am 23. Juni 1628 in der Bibliothek des Domkapitels von Cambrai aufging. Hier erhielt der Codex, wie auf Bl. 2r oben vermerkt wurde, die Signatur "321". Nachdem die Bibliothek des Domkapitels im Verlauf der französichen Revolution in städtischen Besitz übergegangen war, macht ihr Handschriftenbestand heute einen bedeutsamen Teil des Archivbestandes der Médiatèque Municipal von Cambrai aus. In einer Bleistift-Notiz des städtischen Bibliothekars auf Bl. 1 unten ist die unmittelbare Herkunft der Handschrift vermerkt: "Camb. SS" – die ehemalige Abtei Saint-Sépulcre, heute Kathedrale von Cambrai.

Bibliographie

  • Cordonnier 2005.

Ferner:

  • Auguste Molinier, Catalogue général des manuscrits des bibliothèques publiques de France, Bd. 17 (Cambrai), Paris 1891, 90-94.
  • Martineau 1932, 33f
  • Hrabanus Haake, Ruperti Tuitiensis Liber de diuinis officiis, Turnhout 1967 (CCCM 7), XX.
  • Jean Ribaillier, Richard de Saint-Victor, De statu interioris hominis, in: Archives d'histoire doctrinale et littéraire du moyen age, ann. 42, tom. 24 (Paris 1968), 7-128, hier 32f.
  • Douteil 1979, 67*f u. 91*-93*.
  • Ribaillier 1987, 15.
  • Lawson 1989, 19*f, vgl. 40*-44*.

Zu weiteren Aspekten:

  • Marie Hélène Reynaud, Une histoire de papier, les Papeteries Canson et Montgolfier, Annonay (Musée des papeteries Canson et Montgolfier) 1989.
  • Gerd Brinkhus, s.v. Montgolfier, in: Lexikon des gesamten Buchwesens 5 (1999), 228f.
  • Patricia Stirnemann, Fils de la vierge. L'initiale à filigranes parisiennes: 1140-1314, in: Revue de l'art 90 (1990), 58-73.
  • Jacques Berlioz u. Rémy Cordonnier, Le convers et les oiseaux. Monde animal, morale et milieu monastique: le De avibus d'Hugues de Fouilloy (XIIe siècle), in: Homme-Animal, histoires d'un face à face, catalogue de l’exposition de Strasbourg vom 7 April-4 Juli 2004), Paris - Strasbourg 2004, 73-81.

Zu Pierre Preudhomme:

  • Ms. Cambrai C 1085, Bl. 119.
  • André Le Glay, Recherches sur L'église métropolitaine de Cambrai, Paris 1825, 37 u. 146.
  • Eugène Bouly, Dictionaire historique de la Ville de Cambrai, s.v. Hommes Remarquables, XVIIe siècle, Pierre Preudhomme, Cambrai 1854, ND Brüssel 1979, 223.
  • Abbé Alphonse Bourgois, Histoire des évêques et archevêques de Cambrai, Paris (u.a.) 1875, 239.

Noyon:

  • Mémoires pour servire à l'histoire du Vermandois, in: Pouillé de tous les bénéfices du diocèse de Noyon, Cambrai 1773, 333.
  • Abel Lefranc, Histoire de la ville de Noyon et de ses institutions jusque à la fin du XIIIe s., Bibliothèque de l'Ècole pratique des Hautes Études, Sciences philologiques et historiques, Fasc. 75, Paris 1887
  • Marie-Thérèse Morlet, Le culte de saints dans l'ancien diocèse de Noyon, in: Bulletin philologique historique (jusqu'en 1610) du Comité des travaux historiques scientifiques, année 1970 (Paris 1974), 69-94.
  • Olivier Guyotjeannin, Episcopus et comes: affirmation et déclin de la seigneurie épiscopale au nord du royaume de France (Beauvais-Noyon, Xe - debut XIIIe siècle), Genf 1987.

Ourscamp:

  • Anne Bondéelle-Souchier, Bibliothèques cisterciennes dans la France médiévale. Répertoire des abbayes d'hommes, Paris 1991, 234-238.
  • Denis Muzerelle, in: Manuscrits datés des bibliothèques de France, Bd. 1 (Cambrai), Paris 2000, bes. XIII-XIX u. XXI.

Mont-Saint-Louis:

  • Catalogue génerale des Manuscrits des Bibliothèques publiques des Départements, tom. 5, Paris 1879, 669 (Ms. Charleville 273).
  • Charles Le Couteulx, Annales Ordinis Cartusiensis ab anno 1084 ad annum 1429, Bd. 4, Montreuil-sur-Mer 1888, 477.
  • Montague Rhodes James, A descriptive Catalogue of the Manuscripts in the Fitzwilliam Museum, Cambridge 1895, 23-25 (Ms. Fitzwilliam Museum 13).
  • Luke Wadding, Annales Minorum, Bd. 2, überarb. v. José Maria da Fonseca, Firenze 1931.
  • Simone Collin-Roset, Les Manuscrits de l'ancienne Chartreuse du Mont-Dieu (Ardennes), in: Bibliothèque de l'École des Chartes 132 (1974), 5-73, hier 52.
  • John H.R. Moorman, Medieval franciscan houses, St. Bonaventure (New York) 1983, 249.

Ansicht als TEI-XML

Abbildungen


Ar | 1r | 1v | 2r | 2v | 3r | 3v | 4r | 4v | 5r | 5v | 6r | 6v | 7r | 7v | 8r | 8v | 9r | 9v | 10r | 10v | 11r | 11v | 12r | 12v | 13r | 13v | 14r | 14v | 15r | 15v | 16r | 16v | 17r | 17v | 18r | 18v | 19r | 19v | 20r | 20v | 21r | 21v | 22r | 22v | 23r | 23v | 24r | 24v | 25r | 25v | 26r | 26v | 27r | 27v | 28r | 28v | 29r | 30r | 31r | 32r | 32v | 33r | 34r | 35r | 36r | 37r | 37v | 38r | 39r | 40r | 41r | 42r | 43r | 44r | 44v | 45r | 46r | 47r | 48r | 49r | 50r | 51r | 52r | 54r | 59r | 65v | 71r | 78r | 83r | 83v | 94v | 98r | 98v | 99r | 99v | 100r | 100v | 101r | 101v | 102r | 102v | 103r | 103v | 104r | 104v | 105r | 105v | 106r | 106v | 107r | 107v | 108r | 108v | 109r | 109v | 110r | 110v | 111r | 111v | 112r | 112v | 113r | 113v | 114r | 114v | 115r | 115v | 116r | 116v | 117r | 117v | 118r | 118v | 119r | 119v | 120r | 120v | 121r | 121v | 122r | 122v | 123r | 123v | 124r | 124v | 125r | 125v | 126r | 126v | 127 | 127r | 128r | 128v | 129r | 129v | 130r | 130v | 131r | 131v | 132r | 132v | 133r | 133v | 134r | 134v | 135r | 135v | 136r | 136v | 137r | 137v | 138r | 138v | 139r | 139v | 140r | 140v | 141r | 141v | 142r | 142v | 143r | 143v | 144r | 144v | 145r | 145v | 146r | 146v | 147r | 147v | 148r | 148v | 149r | 149v | 150r | 150v | 151r | 151v | 152r | 152v | 153r | 153v | 154r | 154v | 155r | 155v | 156r | 156v | 157r | 157v | 158r | 158v | 159r | 159v | 160r | 160v | 161r | 161v | 162r | 162v | 163r | 163v | 164r | 164v | 165r | 165v | 166r | 166v | 167r | 167v | 168r | 168v | 169r | 169v | 170r | 170v | 171v | 172v | 173v | 174v | 175v | 176v | 177v | 178v | 179r | 179v | 186r | 189r | 191v | 192r | 192v | 193r | 193v | 194r | 194v | 195r | 195v | 186bisr | 186bisv | 187bisr | 187bisv | 188bisr | 188bisv | 189bisr | 189bisv | 190bisr | 190bisv | 191bisr | 191bisv | 192bisr | 192bisv | 193bisr | 193bisv | 195bisr | 195bisv | 206r | 206v | 210v | 211r | 217v | 222v | 224v | 228r | 229v | 240v | 241r | 241v | 242r | 254r | 262r | 271r | 276v | 278v | 281v | 283r | 285r | 288r | 291r | 292v | 293v | 296r | 296v | 298r | 298v | 299r | 299v | 301v | 302r | 302v | 303r | 303v | 304r | 304v | 305r | 305v | 306r | 306v | 307r | 307v | 308r | 308v | 309r | 309v | 310r2 | 310r | 314v